Wideoszkolenie: Naruszenie stanu wody na gruncie, spory sąsiedzkie

W programie m.in., wybrane zagadnienia:

• Czy strona skarżąca podczas oględzin może wejść na działkę sąsiednią? Czy sąsiad może to uniemożliwić?
• Jak obejść ustawę o stosunkach wodnych w przypadku niwelowania różnic terenu o 0,5 m podczas wykonywania nowych inwestycji budowlanych?
• Co w sytuacji, gdy wody deszczowe z prywatnego lasu spływają na drogę i zalewają grunty prywatne?
• Problem związany ze spływającymi zabrudzonymi, zanieczyszczonymi wodami z jednej posesji, na drugą, które zagrażają ujęciu wody pitnej, np. studni sąsiada. Prowadzenie postępowania / wydawanie decyzji dotyczących zmiany stosunków wodnych na gruntach - Wydawanie decyzji związanych z ustalaniem stosunków wodnych – cała procedura i uzasadnianie
• Czy gmina musi powoływać biegłego (i płacić za jego ekspertyzę) w przypadku, gdy na wykupionej mapce naturalny kierunek wód jest zgodny z oględzinami na gruncie (w 90%), lecz decyzje są uchylane, a SKO żąda powołania biegłego, który stwierdzi to samo, co pracownik urzędu na podstawie oględzin terenu i mapy?
• Jeżeli skarżący wykonał na swojej (zalewanej) nieruchomości zagłębienia, w których gromadzi się woda naturalnie spływająca z działki sąsiedniej, to czy można uznać, że nie doszło do zmiany stosunków wodnych? Czy doszło z winy skarżącego?
• Jak prowadzić oględziny w terenie i dokumentować stany wód tak, by SKO nie miało uwag (żeby nie trzeba było powoływać biegłego i ponosić koszów wydanej przez niego opinii)?

Szczegółowy program szkolenia:

Stan wody na gruncie i konsekwencje jego naruszenia (zwłaszcza wskutek podniesienia poziomu terenu):

• Zmiana stanu wody na gruncie a zatrucie wody w studni albo woda w piwnicy poszkodowanego - czy w takich sytuacjach mamy obowiązek prowadzenia postępowania w sprawie zmiany stanu wody na gruncie z przepisu art. 234?
• Jaki jest podział kompetencji w sprawie naruszenia wód? Co należy do zadań gminy, miasta a jakie zadania mają inne organy np. Wody Polskie, nadzór budowlany, starostwo?
• Jak prawidłowo rozróżnić poszczególne sprawy: naruszenie stanu wody na gruncie rozpatruje się z art. 234 Prawo wodne, natomiast nawiezienie ziemi z art. 26 ustawy o odpadach (w gminie odpady należą kompetencyjnie do innego pracownika) - jak to stanowczo rozgraniczyć?
• Co możemy rozumieć jako wystąpienie szkody? Czy szkodą jest np. wystąpienie samych zastoisk wody?
• Co w przypadku wniosku o zmianie stanu wody na gruncie, gdy upłynęło 5 lat od dnia naruszenia stanu wody?
• Czy można powołać na świadka właściciela sąsiedniej działki?
• Czy strona skarżąca podczas oględzin może wejść na działkę sąsiednią? Czy sąsiad może to uniemożliwić?
• Omówienie wybranych artykułów z ustawy Prawo wodne powiązanych ze zmianą stanu wody na gruncie (w szczególności odnoszących się do przypadków podnoszenia terenu i związanej z tym zmiany stosunków wodnych)
• Faktyczne wystąpienie szkody a potencjalne wystąpienie szkody – jak postępować w obydwu przypadkach?
• Co zrobić, gdy właścicielami gruntów są osoby nieżyjące?
• Czy zanik wody w studni w wyniku działania sąsiada podlega rozpatrzeniu w oparciu o art. 234 Prawa wodnego?
• Czy zmiana stanu wody spowodowana wykonaniem obiektu budowlanego jest także rozpatrywana przez wójta?
• Jeśli ktoś już raz złożył wniosek o zalewanie i została wydana decyzja o umorzeniu sprawy, gdzie nie została stwierdzona zmiana stanu na gruncie, to czy możemy znów złożyć wniosek o zalewanie?
• Na podstawie pozwolenia gmina ma obowiązek usuwania zatorów - zespół krajobrazowy. Kto odpowiada za naprawę skarpy rzeki?
• Jakie organy, instytucje, dokumenty mogą posiadać/zawierać dane pomocne w celu określenia warunków hydrogeologicznych danego terenu, ilości opadów czy udowodnienia stronie niezgodnego z przepisami podwyższenia terenu danej nieruchomości (poza biegłym z dziedziny hydrogeologii)?
• Zakres kompetencji Wód Polskich, nadzoru budowlanego i wójta; jaki jest rzeczywisty zakres kompetencji poszczególnych organów administracji, a kiedy sprawa winna trafić do sądu cywilnego?
• Kwestia włączenia fotografii przedłożonej przez jednego z wnioskodawców do materiału dowodowego – jakie "cechy" musi spełniać dokumentacja zdjęciowa przekazana przez stronę, by mogła stanowić dowód w sprawie?
• Obowiązki właściciela gruntów co do zakłóceń stosunków wodnych; jak egzekwować przywrócenie stosunków do stanu poprzedniego? Jak to wytknąć właścicielowi/ temu kto zakłóci stan prawny?
• Stosowanie art. 234 obecnie obowiązującego Prawa wodnego, przykłady orzeczeń związanych z tym artykułem
• Jak postępować w przypadku podwyższenia terenu, kiedy nastąpiło naruszenie stosunków wodnych, ale nie ma szkody i nie wiadomo, czy wydawać decyzję o przywróceniu do stanu poprzedniego?
• Jak postępować w przypadku otrzymania wniosku o zalewanie działki z terenu podwyższonego, gdzie nie następuje szkoda, a wnioskodawca nie wskazał szkody, tylko zalewanie działki oraz w przypadku wystąpienia szkody? Jak stwierdzić zmianę natężenia? Co, jeśli jest tylko zmiana kierunku spływu?
• Jak obejść ustawę o stosunkach wodnych w przypadku niwelowania różnic terenu o 0,5 m podczas wykonywania nowych inwestycji budowlanych?
• Co zrobić, gdy podczas wykonywania prac ziemnych mieszkańcy zmieniają ukształtowanie terenów, co w konsekwencji zmienia stosunki wodne i doprowadza do zalewania terenów przyległych?
• Jakie dowody trzeba przedstawić, aby ocenić, czy doszło do naruszenia stanu wody na gruncie, które jest spowodowane nałożeniem nakładki asfaltowej? Według pracownika gminy woda spływa z góry na dół i nie dochodzi do naruszenia stanu wody na gruncie, ale według mieszkańca zamieszkałego przy drodze dochodzi do naruszenia stanu wody na gruncie – jak dociec prawdy?
• Co w przypadku braku możliwości jednoznacznego stwierdzenia, kto dokonał się naruszenia stanu wody na gruncie na etapie rozpatrywania wniosku, gdzie potencjalnych podejrzanych jest kilku? Kto faktycznie dokonał naruszenia stanu wody na gruncie? Jak dociekać winnego w takiej sytuacji?
• Co, jeżeli budowa jest realizowana zgodnie z pozwoleniem na budowę, a otrzymaliśmy wniosek o naruszenie stanu wody na gruncie w związku z realizowaniem budowy?
• Co w sytuacji, gdy wody deszczowe z prywatnego lasu spływają na drogę i zalewają grunty prywatne?
• Czy po otrzymaniu wniosku o przeprowadzenie postępowania w sprawie naruszenia stosunków wodnych należy wysłać do stron zawiadomienie o oględzinach na podstawie przepis art. 85 k.p.a., czy o rozprawie administracyjnej na podstawie przepisu art. 89 k.p.a.?
• Jeżeli w trakcie oględzin ustalamy, że zalewanie jest przez podniesiony teren, to czy zawieszamy postępowanie z przepisu art. 234 Prawa wodnego, a wszczynamy z przepisu art. 26 Ustawy o odpadach?
• Jeśli ktoś już raz złożył wniosek o zalewanie i została wydana decyzja o umorzeniu sprawy, gdzie nie została stwierdzona zmiana stanu na gruncie, to czy możemy znów złożyć wniosek o zalewanie?

Jakie są elementy prawidłowo wydanej decyzji z zakresu prawa wodnego:

• Jak wydać decyzję, kiedy dochodzi do naruszenia stanu wody na gruncie?
• Jakie załączniki powinna zawierać decyzja w procedurze naruszenia stanu wody na gruncie?
• Jak wydawać decyzje na podstawie art. 234 Prawa wodnego?
• Jak postępować w przypadku podwyższenia terenu, w wyniku którego nastąpiło naruszenie stosunków wodnych, ale nie ma szkody? Czy wydawać decyzję o przywróceniu do stanu poprzedniego?
• Jak rozwiązać sprawę bez wydawania decyzji w przypadku, gdy dochodzi do naruszenia stanu wody na gruncie?
• Wydana decyzja nie została odebrana przez stronę wnoszącą. Następnie osoba ta w rozmowie telefonicznej poprosiła o ponowne wysłanie decyzji. Co z terminem odwołania?
• Co, jeżeli biegły w swojej decyzji wskazał dwa możliwe warianty rozwiązania zaistniałego sporu: wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom lub przywrócenie stanu poprzedniego? Czy w takiej sytuacji organ decyduje o konkretnym rozwiązaniu w decyzji?
• Jak egzekwować wykonanie nakazu z decyzji?
• Wydawanie decyzji związanych z ustalaniem stosunków wodnych – omówienie procedury i jej uzasadniania
• Problem związany ze spływającymi zabrudzonymi, zanieczyszczonymi wodami z jednej posesji, na drugą, które zagrażają ujęciu wody pitnej, np. studni sąsiada. Prowadzenie postępowania / wydawanie decyzji dotyczących zmiany stosunków wodnych na gruntach - Wydawanie decyzji związanych z ustalaniem stosunków wodnych – cała procedura i uzasadnianie
• Czy za wydanie przedmiotowej decyzji konieczne jest uiszczenie przez stronę opłaty skarbowej - jeśli tak, to w jakiej wysokości?

Wszczęcie postępowania, sporządzenie ugody:

• Czy postępowanie musi być wszczęte niezwłocznie po wpłynięciu nakazu o przywrócenie stanu poprzedniego? Czy nie należy poprzedzić wykonania wniosku oceną jego zasadności poprzez osobiste oględziny miejsca, którego dotyczyło postępowanie?
• Czy można zawiesić postępowanie do momentu wyjaśnienia wątpliwości w przypadku, gdy dochodzi do szkody na granicy posesji, która to granica jest różnie określana przez właścicieli sąsiadujących ze sobą działek?
• Jeżeli w trakcie postępowania zmieni się właściciel, to czy zastępuje on poprzedniego i to on odpowiada?
• Czy wszczynając postępowanie wysyłamy zawiadomienie do wszystkich właścicieli osiedla?
• Jeśli wniosek dotyczący nawiezienia mas ziemnych w oparciu o art. 234 Prawa wodnego i art. 26 Ustawy o odpadach, to czy należy dwutorowo prowadzić postępowanie?
• Postępowanie wszczęto na wniosek, przeprowadzono oględziny, a strona wnosząca nie stawiła się. Czy powtarzamy oględziny? Czy prowadzimy postępowanie dalej i przekazujemy protokół z oględzin stronie wnoszącej, czy tylko obecnym na oględzinach?
• Jeżeli nie jest wszczęte postępowanie, to czy należy poinformować o oględzinach?
• Czy można prowadzić postepowanie w trybie art. 234, jeżeli toczy się postepowanie w organie nadzoru budowlanego?
• Czy strony też mogą zaproponować ugodę bez wszczynania postępowania?
• Czy w przypadku gruntów należących do gminy wójt jest wyłączony z prowadzenia postępowania?
• Instrumenty, jak prowadzić całe postępowanie, kto jest stroną w postępowaniu – czasem stroną nie jest właściciel i ta odpowiedzialność się rozmywa. Co w takich sytuacjach?
• Na jakie aspekty zwrócić uwagę w przedmiotowym postępowaniu?
• Wszelkie kwestie związane z podwyższeniem terenu, nawiezieniem ziemi i/lub gruzu po podwyższeniu dużej działki, woda znacząco zmieniła bieg, są zalania – jak powinno przebiegać całe postępowanie w takiej sytuacji?
• Kiedy gmina może zatwierdzić ugodę?
• Jak poprowadzić postępowanie zatwierdzające ugodę?
• Zatwierdzanie ugód

Powoływanie biegłego – wytyczne wyboru, wydawanie opinii, ponoszenie kosztów. Co zrobić, by opinia biegłego nie została odrzucona:

• Jak powołać biegłego w sprawie naruszenia stanu wody na gruncie?
• Jaka jest zasadność powoływania biegłego?
• Jaka jest waga jego opinii dla toczącego się procesu?
• Co zrobić, by opinia biegłego nie została odrzucona?
• Jak wykorzystać informacje zawarte w opinii przygotowanej przez biegłego, by SKO nie zakwestionowało naszej decyzji?
• Jakich informacji warto wymagać od biegłych, by faktycznie móc posiłkować się ich opiniami?
• O czym warto pamiętać przy powoływaniu biegłego?
• Kiedy faktycznie zachodzi konieczność powoływania biegłego?
• Skąd brać środki finansowe na biegłego?
• W jaki sposób obciążamy stronę kosztami biegłego?
• Co robić w przypadku braku pieniędzy na biegłego?
• Kiedy koszami opinii biegłego można obciążyć stronę?
• Czy gmina musi powoływać biegłego (i płacić za jego ekspertyzę) w przypadku, gdy na wykupionej mapce naturalny kierunek wód jest zgodny z oględzinami na gruncie (w 90%), lecz decyzje są uchylane, a SKO żąda powołania biegłego, który stwierdzi to samo, co pracownik urzędu na podstawie oględzin terenu i mapy?
• Czy osoba, która ma dokonywać ekspertyzy, musi być biegłym sądowym?
• Czy osoba, która jest biegłym, powinna posiadać wykształcenie melioracyjne?
• Czy przy zmianie stanu wody na gruncie powoływanie biegłych jest niezbędne?
• W jakich przypadkach naruszenia stanu wody na gruncie trzeba powołać biegłego?
• W jakich przypadkach nie trzeba powoływać biegłego, kiedy dochodzi do naruszenia stanu wody na gruncie?
• Czy gmina każdorazowo powinna opłacać biegłego?
• Czy biegłego powołuje się postanowieniem?
• Czy strona, która wnosi do sądu o naruszenie stanu wody na gruncie, powinna opłacić biegłego, którego opinia jest wykorzystywana w postępowaniu?
• Czy można wydać decyzję o naruszeniu stanu wody na gruncie bez powołania biegłego?
• Czy o powołaniu biegłego informujemy również strony?
• Jak przeprowadzić dowód z opinii biegłego?
• Czy niezbędna jest kosztowna opinia wydana przez biegłego przy prostych, jasnych sprawach (np. gdy oczywistym jest, że nie doszło do zmian w odpływie wody, nie ma szkody itp.)?

Jak rozwiązywać spory sąsiedzkie:

• Co w przypadku, kiedy dojdzie do naruszenia stosunków wodnych na gruncie ze szkodą dla gruntów sąsiednich?
• Jak postępujemy w przypadku, gdy zostały nawiezione hałdy ziemi, sąsiad zrobił zdjęcie, po czym został wybudowany dom i dopiero wtedy sąsiad wystąpił do urzędu z wnioskiem o zakłócenie stosunków wodnych poprzez podniesienie terenu? PINB się nie wypowiedział, tylko zwrócił pismo
• PRZYKŁAD: jak rozwiązać sytuację, kiedy właścicieli nieruchomości, do których należy czyszczenie rowu melioracyjnego, nie ma na miejscu, ponieważ nie są z terenu gminy. Czy w takiej sytuacji udrożnienie rowu należy to sąsiadów, którzy graniczą z tą nieruchomością? Jak rozwiązać taką sytuację, aby nie doszło do sporu sąsiedzkiego?
• Co zrobić, gdy sąsiad podwyższa swój teren i przez to zalewa sąsiada?
• Co zrobić w przypadku, kiedy dochodzi do sporu sąsiedzkiego, z powodu tego, że sąsiad podnosi grunt bez wglądu w plan miejscowy?
• Jak rozwiązać spór miedzy trzema sąsiadami w przypadku kiedy dochodzi do kłótni o zniwelowania terenu, a w efekcie tego sporu jeszcze kogoś innego zalewało? Czy w pierwszej kolejności taką sprawę oddaje się do nadzoru budowlanego?
• PRZYKŁAD: są 3 sąsiednie nieruchomości. Na jednej był staw, który został zasypany - zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym. Wody z okolicznych działek spływały do tego zasypanego stawu. W miejsce stawu stworzono wysoki nasyp i na ok. 2 m, który sąsiaduje z posesją wybudowaną na górce. Najniższa część tej posesji jest na wysokości nasypu, wiec wody, które spływały do zasypanego stawu, obecnie spływają na działki. Jak w takim przypadku wydać decyzję i wykazać, że dochodzi do szkody? Jak krok po kroku rozwiązać taką sytuację? Czy trzeba znaleźć biegłego? Czy należy przywrócić grunt do stanu sprzed zasypania stawu? Czy w takim przypadku dochodzić, dlaczego zostało wydane pozwolenie wodnoprawne?
• Co w momencie skierowania wód z rynien na własną posesję, ale w efekcie końcowym zalania działki sąsiada?
• Co w przypadku, gdy wody opadowe spływające z terenu utwardzonego i dachów przechodzą przez płytę gnojową i zalewają sąsiednią nieruchomość?
• Co w przypadku, gdy budowa stawu spowodowała podniesienie terenu poprzez rozplantowanie ziemi i powoduje to zalewanie przez wody opadowe działki przyległej? Prowadzimy postępowanie czy przekazujemy sprawę do Wód Polskich?
• Jeżeli skarżący wykonał na swojej (zalewanej) nieruchomości zagłębienia, w których gromadzi się woda naturalnie spływająca z działki sąsiedniej, to czy można uznać, że nie doszło do zmiany stosunków wodnych? Czy doszło z winy skarżącego?
• Co w sytuacji, gdy skarżący wnosi o postępowanie na podstawie przepisu art. 234, twierdząc, że podczas deszczu sąsiad wylewa na swoją posesję wodę z beczek o pojemności 1000 l i woda ta spływa po skarpie na jego nieruchomość? Jak to udowodnić?
• Jak ustalić wpływ zmiany stanu wody na gruncie? Np.: jeden właściciel nadsypuje, co nie jest objęte projektem, a sąsiad niweluje teren i dochodzi do zmiany ukształtowania terenu. Nie ma jeszcze szkody – czy jest przepis, który mówi o zmianie przekształtowania terenu?
• Co zrobić, kiedy właściciel ziemi dokona zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływając na grunty sąsiednie?
• Co w przypadku, kiedy na danym gruncie nie było właściciela 30 lat, a teraz ma brać udział w postępowaniu, ponieważ jeden z sąsiadów dopuścił się do naruszenia stanu wody na gruncie?
• Jak postępować z wnioskami o wszczęcie postępowania złożonymi raczej z kłótni sąsiedzkich niż faktycznie zalewania? Jak je rozpoznać i ewentualnie odrzucić?
• Jak zatrzymać konflikty sąsiedzkie wynikające z naruszenia stosunków wodnych (choćby na czas trwania postępowania)?
• Jak postępować w przypadku zalewania sąsiedzkiego, spowodowanego zabudowaniem przez sąsiada otwartego rowu melioracyjnego biegnącego wzdłuż prywatnej działki? Sąsiad zalewanej działki twierdzi, że co prawda zabudował rów, ale przeprowadził rury, które miały odprowadzać wody deszczowe na sąsiednie działki?
• Jak rozwiązać problem związany ze spływającymi, zabrudzonymi, zanieczyszczonymi wodami, które zagrażają ujęciu wody pitnej, np. studni znajdującej się na sąsiedniej posesji?
• Jeżeli skarżący wykonał na swojej (zalewanej) nieruchomości zagłębienia, w których gromadzi się woda naturalnie spływająca z działki sąsiedniej, to czy można uznać, że nie doszło do zmiany stosunków wodnych? Czy doszło z winy skarżącego?
• Czy można umorzyć postępowanie, jeżeli podczas prowadzonego postępowania wynikły nowe okoliczności i stwierdzono, że zalewanie może powodować rów, który kiedyś istniał na działce sąsiedniej, a następnie przekazać sprawę do Wód Polskich?
• Sąsiedzkie kłótnie o spływ/spadki wody z posesji na posesję sąsiada, co zrobić w takiej sytuacji?
• Podniesienie terenu sąsiada, podmywanie przez sąsiada. Rozwiązania
• Jak zatrzymać konflikty sąsiedzkie choćby na czas trwania postępowania?
• Jakie są sposoby/drogi "ugodowego" rozwiązania sporów sąsiedzkich w tym zakresie?
• Jak postępować w przypadku zalewania sąsiedzkiego spowodowanego: zabudowaniem otwartego rowu melioracyjnego biegnącego wzdłuż prywatnej działki przez sąsiada, który jednak twierdzi, że co prawda rów zabudował ale wprowadził rury; rozgraniczaniem działek, które spowodowało zmianę stanu wód; odprowadzaniem wód deszczowych na sąsiednie działki
• Omówienie casusów, np.: Według Pana X (zamieszkującego na danym terenie od kilku lat) jego sąsiad (budujący się w bieżącym roku na tym samym obszarze) nawiózł ziemię z budowy drogi na swoją działkę, podwyższając teren oraz powodując zmianę stosunków wodnych - zalewanie działki Pana X- jako dowód przedkłada fotografie - stan ogrodu i działki sprzed i po nawiezieniu ziemi. Powszechnie wiadomym jest, że działka Pana X położona jest na terenie narażonym na naturalne zalewanie również z innych kierunków (nieruchomości), obszar cechuje się podwyższonym poziomem wód gruntowych, z tendencją do podtopień. Zarzuty Pana X dotyczą z jednej strony nawiezienia przez Pana Y ziemi w ilości przekraczającej ustawowe 200 kg na m2 i podniesienia rzędnych terenu (niezgodnego z pozwolenia budowlanego), a z drugiej zalewania działki Pana X wodami opadowymi z działki Pana Y

Przekazywanie sprawy do rozstrzygnięcia przez SKO:

• Jak należy stworzyć decyzję, by w przypadku przekazania sprawy do SKO została utrzymana?
• Jak przeprowadzić rozeznanie w terenie, by SKO jej nie zakwestionowało?
• Jak prowadzić oględziny w terenie i dokumentować stany wód tak, by SKO nie miało uwag (żeby nie trzeba było powoływać biegłego i ponosić koszów wydanej przez niego opinii)?
• W opinii hydrologicznej jako bezpośrednią przyczynę naruszenia stanu wody na gruncie biegły wskazał zasypanie rowu/bruzdy przez właściciela działki, a jako przyczynę pośrednią budowę drogi gminnej (brak prawidłowego odwodnienia nowej drogi). Czy przekazujemy sprawę do SKO?
• Gmina nakazuje przywrócenie stanu pierwotnego, bo po zmianie stanu wody jest szkoda, lecz SKO ją uchyla twierdząc, że pracownik gminy nie posiada kompetencji do odpowiedniej oceny takiej sytuacji, dlatego nie ma podstaw do wydawania takiej decyzji. Jeśli biegły wyda opinię, ale nie poda konkretnych danych liczbowych, SKO nakazuje sporządzić dodatkową ekspertyzę, tym razem wydaną nie przez hydrologa, tylko budowlańca. Z kolei taka ekspertyza zostaje uznana za ekspertyzę prywatną i znów sąd ją odrzuca. Jakby tego było mało, sąd wydaje orzeczenie, że właściciel może na swojej działce zrobić wszystko, włącznie z zasypaniem rowu melioracyjnego.
• Jakie podejmować decyzje w obliczu różnych decyzji SKO, wyroków NSA czy WSA np.: podwyższenie działki – organ (gmina) nie ma kompetencji, by sama to ocenić, więc zleciła to biegłemu, płacąc za opinię. Wydaną w oparciu o opinię decyzję zakwestionował potem sąd, bez powoływania niezależnego zespołu biegłych. Jak odnieść się do tego wyroku?
• Co zrobić w przypadku, kiedy nie ma opinii z badań hydrologicznych, a SKO uchyla postępowanie?

Prewencja i przeciwdziałanie niszczącej działalności bobrów:

• Jakie są możliwości działań zapobiegawczych zniszczeniom i ograniczających populacji bobrów, która zaczyna doprowadzać do realnego zagrożenia (wchodzenie do miasta, blokowanie spływów)?
• Czy można udrażniać cieki, które zostały zablokowane przez działalność bobrów?
• Kto powinien zajmować się niedrożnościami powstałymi w wyniku działalności bobrów?
• Do czyich kompetencji należą wszelkie kwestie odszkodowawcze, dotyczące zmian spowodowanych przez bobry (zakres kompetencji należących do marszałka, gminy, RDOŚ)
• Zapłata odszkodowania w przypadku tam zbudowanych przez bobry (np. koszt wyciągania ciągnika, który ugrzązł)
• Czy odstrzał bobrów rzeczywiście jest w stanie ograniczyć szkody przez nich wyrządzone?
• Co może zrobić gmina, kiedy w wyniku działalności bobrów zostały zalane pola uprawne?
• W jaki sposób rolnicy mogą się starać się o odszkodowanie za straty wyrządzone przez bobry?

Jakie są kompetencje poszczególnych organów obejmujących wydawanie decyzji dotyczących stosunków wodnych:

• Podział kompetencji i odpowiedzialności między gminą, a nadzorem budowlanym
• Kiedy gmina może przekazać sprawę do nadzoru budowlanego?
• Zakres kompetencji Wód Polskich, nadzoru budowlanego i wójta – kto za co odpowiada?
• Jaki jest rzeczywisty zakres kompetencji poszczególnych organów administracji?
• Kiedy sprawa winna trafić do sądu cywilnego?
• Co w przypadku, kiedy dochodzi do konfliktu kompetencyjnego, ponieważ jest złożony wniosek z trybu naruszenia stanu wody na gruncie, a odniesienia są do 4 instytucji – który z 4 organów musi bezwzględnie rozpatrzyć wniosek?