Wideoszkolenie: Współpraca gmin z OSP

W programie m.in., wybrane zagadnienia:

• Omówienie krok po kroku obowiązków spoczywających na gminie we współpracy z OSP
• Jak powinna brzmieć umowa, którą gmina zawiera z OSP? Na jakie zapisy zwrócić szczególną uwagę?
• Czy gmina ma obowiązek wypłacania ekwiwalentu? Czy strażacy mogą zrzec się ekwiwalentu? Czy ekwiwalent musi być wypłacony na indywidualne konto strażaka, czy może być na konto główne konkretnej jednostki OSP?
• Czy strażak OSP może należeć do dwóch jednostek, będących w sąsiedztwie na terenie tej samej gminy?
• Co znaczy, że gmina jest organizatorem szkolenia? Czy wystarczy tylko zrobić zlecenie na dane szkolenie, wynająć salę i prowadzącego i będzie to oznaczać, że jesteśmy organizatorem?
• Czy osobom niebiorącym udziału w akcjach pożarniczych przysługuje dodatek do emerytury?
• Co w sytuacji, jeśli PSP nie prowadzi tak długiej dokumentacji (25 lat służby), aby udowodnić, że ktoś co najmniej raz w roku uczestniczył w akcji? Co, jeśli nie prowadzimy takiej ewidencji imiennej od tak dawna?

Wzory pism, jakie otrzymają uczestnicy:

Szczegółowy program szkolenia:

Pytania uczestników, na które odpowiedzieliśmy podczas ostatniego szkolenia:

• Czy po ukończeniu szkolenia podstawowego należy wysłać strażaka na ponowne badania lekarskie?
• Czy orzeczenia lekarskie strażaków należy przechowywać w wersji oryginalnej?
• Czy wypłata ekwiwalentu za szkolenie podstawowe dla kandydatów jest obligatoryjna?
• Jak utrzymywać budynek OSP, jeżeli budynek nie jest własnością gminy, tylko OSP?
• Jak wygląda proces likwidacji jednostki OSP? Kto jest odpowiedzialny za przechowywanie dokumentów zlikwidowanej jednostki?
• Czy do każdej usługi należy zawierać umowę?
• Jeżeli przed rokiem zmian w umowach mamy kierowców zatrudnionych na umowę o pracę, to czy powinniśmy to zmienić?
• Po zmianach kierowcy są zatrudniani na umowy zlecenia. Co z osobami zatrudnionymi wcześniej?
• Co, jeżeli orzeczenie lekarskie było wystawione na strażaka ratownika i takie orzeczenie przedstawił na szkoleniu podstawowym i zostało ono uznane? Czy powinien zrobić ponownie badanie?
• Zmiany po nowelizacji ustawy
• Jak ustalać normę paliwową dla nowego auta?
• Możliwość udostępniania programu SWD prowadzonego przez PSP, które wspomagają pracę w gminach.
• Czy gospodarkę paliwową ustalamy typowo dla jednostek OSP?
• W jaki paragraf posiłek regeneracyjny?
• Czy należy się ekwiwalent za działania wymienione w przepisie art. 3 pkt. 1-15?
• Jeżeli jednostka OSP jest organizatorem szkolenia, np. drwali lub pilarzy w ramach małego granty otrzymanego z UM, to czy należy się ekwiwalent dla strażaków OPS uczestniczących w szkoleniu?
• Ośrodek Szkolenia Komendy Wojewódzkiej PSP organizuje szkolenie przygotowujące do egzaminu dopuszczającego do kierowania pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t (teoria i praktyka) dla strażaka ratownika OSP. Strażak ratownik podpisał umowę z Komendantem Powiatowym PSP na pełnienie funkcji w jednostce OSP i wzięcie udziału w szkoleniu nie informując o tym gminy. Czy szkolenie należy uwzględnić w ekwiwalencie, jeżeli bierze w nim udział strażak ratownik?
• Czy umowa powinna być przechowywana w gminie w aktach danego strażaka?
• Jednostka wróciła z akcji i 8 minut po powrocie została znowu zadysponowana do wyjazdu – pojechali tym samym składem. Zawarli to na jednej karcie potwierdzającej udział w działaniach ratowniczych. Czy ekwiwalent wypłacamy jak za jeden wyjazd ciągiem, czy należy rozbijać na dwa osobne wyjazdy?
• Finansowanie nagród, np. konkurs plastyczny "Zapobiegajmy pożarom" lub konkurs wiedzy pożarniczej. Czy nagrody za zawody sportowo-pożarnicze, medale i puchary może finansować gmina?
• Czy gmina musi mieć zawarte umowy z kierowcami?
• W jaki sposób zlikwidować jednostkę OSP, która jest mało wykorzystywana?
• Czy w budżecie OSP powinna być zabezpieczona kwota na wodę pobraną z hydrantów do zdarzeń, z zużycia której musimy się rozliczać z zakładem komunalnym?
• W jakim paragrafie ująć w budżecie zapis dot. zapewnienia posiłków dla strażaków ratowników?
• Jednostka OSP przyniosła do podpisania przez wójta skierowanie na szkolenie kierowcy - konserwatora sprzętu ratowniczego. Czy wójt podpisuje takie skierowania i wypłaca ekwiwalent?
• Dwóm strażakom kończy się ważność szkolenia z zakresu kierowania ruchem. Legitymacje wydaję WORD na 5 lat. Gmina kieruje na takie szkolenie i za nie płaci. Organizatorem szkolenia jest WORD. Czy należy również wypłacić im ekwiwalent?
• Co w sytuacji, gdy w dokumentacji zarządu gminy nie pojawiło się nazwisko strażaka, a został złożony wniosek o świadczenie ratownicze?
• Czy przy sprzętach typu pilarka ze zbiornikiem 1,2, czyli godzinie pracy sprzętu, nie potrzebujemy kanistra?
• Czy za szkolenie podstawowe i szkolenie BHP organizowane przez PSP należy się ekwiwalent?
• Co w sytuacji, gdy nie ma akurat komendanta gminnego, gdyż złożył rezygnację? Kto w tej sytuacji potwierdzi udział w akcji ratowniczej?
• Czy gmina musi ponosić koszty utrzymania remizy, która znajduje się na terenie prywatnej firmy i to właśnie ta firma ponosi z własnej woli koszty utrzymania tego budynku remizy oraz sponsoruje jednostkę OSP?
• Jeżeli gmina nie przekaże środków, ponieważ ich nie ma, to czy musi w jakiś sposób udowodnić OSP brak tych środków w budżecie?
• Czy strażacy ratownicy mogą złożyć wniosek o przekazaniu ekwiwalentu na straż, ponieważ w art. 15 ust. 1 ustawy pisze wyraźnie, że ekwiwalent otrzymuje strażak ratownik, a nie jednostka?
• Co w przypadku, gdy strażakom skończyły się kursy KPP, a Państwowa Straż Pożarna ich nie organizuje lub organizuje rzadko i to w dodatku tylko dla nielicznej grupy i nie wszyscy się załapią? Czy gmina musi pokryć koszty tych szkoleń - dotyczy jednostki w KSRG?
• Czy ze swojego budżetu gmina może sfinansować członkom OSP kurs z kwalifikowanej pierwszej pomocy po wejściu przepisów ustawy z 17.12.2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych?
• Czy koszty funkcjonowania ochotniczych straży pożarnych (zakup paliwa do pojazdu OSP, obowiązkowe ubezpieczenia pojazdu OSP czy finansowanie napraw sprzętu OSP powinno być realizowane bezpośrednio z budżetu gminy, czy mogą być pokrywane z dotacji (art. 32. ust 5 u.o.s.p. – z uwagi na brak sprecyzowania jaki charakter ma mieć dotacja)?
• Czy z wydatków na OSP można pokrywać wydatki na turniej wiedzy pożarniczej, zawody sportowo-pożarnicze np. upominki, nagrody, poczęstunek i inne koszty, wydatki związane z gminnymi obchodami Dnia Strażaka? Czy można finansować wydatki związane z MDP w tym zakup dresów, hełmów dla MDP?
• Czy zakup wody pitnej oraz posiłki regeneracyjne dla strażaków biorących udział w działaniach ratowniczo-gaśniczych jest możliwy do sfinansowania z budżetu gminy?
• Czy gmina jest zobowiązana do pokrywania kosztów utrzymywania każdego sprzętu, jaki zakupi sobie OSP, czy przyjmie na stan OSP w tym m.in. pojazdy, łodzie, sprzęt hydrauliczny, aparaty powietrzne?
• Jak wygląda kwestia ubezpieczenia imiennego? Do tej pory mieliśmy ubezpieczenie grupowe i imienne, w tej chwili według ubezpieczyciela możemy ubezpieczać tylko grupowo
• Na jakiej podstawie ustalać normy zużycia paliwa?
• Czy do wyliczenia ekwiwalentu za udział w dział. ratowniczym bierze się godzinę wyjazdu czy godzinę zadysponowania?
• Co z rozliczaniem paliwa w przypadku wyjazdów gospodarczych/komercyjnych, niezwiązanych z działalnością bojową?
• Czy należy się ekwiwalent za szkolenie podstawowe dla kandydata na strażaka?
• Czy gmina musi mieć zawartą umowę z przychodnią medycyny pracy? Czy strażak może zrobić badania w dowolnej przychodni?
• Czy strażakowi biorącemu udział w szkoleniu ratunkowym czas liczymy od godziny wyjazdu z jednostki macierzystej? Czy od momentu rozpoczęcia danego szkolenia lub ćwiczenia?
• Czy opinię, którą sporządza wójt, musi zostać dołączona do potwierdzonych oświadczeń świadków?
• Czy za wydanie zaświadczenia o kierujących pojazdami strażackimi pobierana jest opłata skarbowa?
• Wójt jest na stanowisku 5 lat i nie zna strażaka, który pełni funkcję już od dawna, ale nie mamy żadnych ewidencji. Czy potwierdzenie oświadczenia polega wyłącznie na potwierdzeniu podpisu składającego oświadczenie?
• Czy istnieje podstawa prawna do obowiązkowego rozruchu miesięcznego?
• Kto spisuje zeznania świadków?
• Jak wygląda procedura wyboru nowych władz zarządu gminnego OSP?
• Potwierdzenie przez wójta udziału strażaka w akcjach oraz potwierdzenie udziału przez świadków. Czy każdy świadek musi potwierdzić wymaganą liczbę lat, czy wystarczy, że jeden świadek potwierdzi 10 lat, a drugi świadek resztę? Czy wójt musi gromadzić dokumentację związaną z udzielaniem opinii o wiarygodności świadków?
• Jakie są możliwości finansowania OSP prowadzonej przez biuro rachunkowe? Czy gmina finansująca potrzeby OSP na bieżąco może udzielić dotacji jednostce OSP na opłacenie księgowej z zewnątrz?
• Czy można wprowadzić do eksploatacji i rozliczać paliwo agregatu prądotwórczego lub innego sprzętu, który zakupiła OSP (nie gmina) i przedstawia dowód jego nabycia?
• Czy można wypłacić ekwiwalent za udział w działaniu ratowniczym strażakowi ratownikowi OSP (kierowca konserwator), który przebywał jednocześnie na zwolnieniu lekarskim?
• Kandydat na strażaka ratownika wykonał badania stwierdzające brak przeciwwskazań do udziału w szkoleniu podstawowym , następnie ukończył szkolenie podstawowe. Czy musi ponownie wykonać badania lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych przez wyjazdem do akcji?
• Czy można wypłacić ekwiwalent strażakowi, który znajdował się w wykazie SWD, ale nie posiadał tego dnia ważnych badań lekarskich?
• Na polecenie wójta OSP wyjechała do usunięcia gniazda szerszeni. Później OSP złożyła wniosek o wypłatę ekwiwalentu. W uchwale rady gminy nie ma jednak zapisów o wypłacie ekwiwalentu za takie wyjazdy gospodarcze, jak również w wykazie SWD nie ma ujętego niniejszego działania. Czy należy odmówić wypłaty ekwiwalentu?
• Normy zużycia dodatku do paliwa ON: Ad Blue. U nas w gminie rozliczamy Ad Blue następująco: 6l Ad Blue na 100 1 zużytego ON. Czy jest to poprawne działanie?
• Jak naliczyć ekwiwalent, jeżeli w ciągu 3 godzin od 16:00 do 19:00 jedna z OSP miała 5 zgłoszeń, więc składają 5 osobnych wniosków o wypłatę ekwiwalentu od każdego zgłoszenia? Czy ekwiwalent należy naliczyć za 3 godziny?
• Czy usługi transportowe młodzieżowych grup na szkolenia/warsztaty/zawody mogą być finansowane z budżetu gminy?
• Czy wójt powinien wystawić zaświadczenie do starostwa dla kierowcy pojazdu OSP?
• Czy ekwiwalent może być przesyłany na konto OSP?
• Czy w uchwale kandydat na strażaka może mieć inne stawki niż strażak ratownik?
• Czy za każdym razem powinniśmy zwracać się do PSP o potwierdzenie godzin z wyjazdów?
• Czy wniosek o ekwiwalent może być zbiorczy z całego miesiąca lub kwartału bez podziału na dni?
• Czy akcję można potwierdzić w oparciu o wiadomość SMS z MSK?
• Czy do poradni psychologicznej gmina wystawia skierowanie dla kierowców?
• Czy powinniśmy prowadzić gminny rejestr kierujących pojazdami uprzywilejowanymi?
• Czy z funduszu sołeckiego można przeznaczyć środki dla OSP?

1. Nowa ustawa o ochronie ludności

• Jak zmieni się finansowanie OSP?
• Jakie nowe obowiązki dla gmin w stosunku do OSP wynikają z nowej ustawy?
• Kto otrzyma nowe obowiązki?
• Jakie zadania będą ciążyć na ochotnikach?
• Czy OSP stanie się formacją ochrony cywilnej?
• W jaki sposób OSP mają przejść do jednostek ochrony cywilnej?
• Jak ustalić, czy dana osoba może mieć przydział?
• Jak zmieni się nakładanie świadczeń osobistych?
• Kto i jak ma szkolić pracowników w związku z nową ustawą?
• Jak zmienią się obowiązki wójta i starosty?
• Jak rozliczać OSP?
• Jak zmienią się zasady działania związków wojewódzkich?
• Jak zmienią się statuty?
• Jak zmienią się wybory członków zarządu?
• Jakie będą bieżące zmiany i różnice w ustawie?
• Czy mundur galowy można zakupić ze środków gminnych?
• Jak ujmować wynagrodzenia dla strażaków za udział w akcjach?
• Jak rozliczać wynagrodzenia strażaków?
• Jak naliczać ekwiwalenty?
• Jaką gotowość muszą zapewnić urzędy?
• Jaką gotowość urzędy muszą mieć na stanie i od czego zacząć przygotowania?

2. Nowelizacja ustawy o ochotniczych strażach pożarnych - co to oznacza dla samorządów?

• Kwestia wypłacania ekwiwalentu kandydatom na strażaków ratowników OSP
• Możliwość opłacania dodatkowych szkoleń i wydatkowania na nie środków z budżetów gminy
• Finansowanie wyżywienia strażakom podczas szkoleń oraz innych rodzajów akcji
• Czy strażacy ratownicy OSP pełniący funkcję kierowcy po ukończeniu 65 lat mogą brać bezpośredni udział w działaniach i akcjach ratowniczych?
• Jakie są zmiany dotyczące wypłaty świadczeń ratowniczych dla strażaków ochotników, którzy brali czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych?
• jakie wymogi zostały usunięte w nowelizacji? Czego dotyczą?
• Prowadzenie ewidencji legitymacji dla strażaków ochotników
• Prowadzenie ewidencji osób wyróżnionych Odznaką Świętego Floriana "Za Zasługi dla Społeczności Lokalnej"

3. Zasady przygotowania strażaków ratowników OSP do udziału w działaniach ratowniczych

• Co w sytuacji, kiedy jednostka nie wyjeżdża do akcji - czy wówczas gmina musi zapłacić za badania?
• Czy jeżeli gmina ma podpisaną umowę z przychodnią medycyny pracy na przeprowadzanie badań okresowych strażaków, to czy strażak może wykonać badania indywidualnie w innej przychodni i przedstawić fakturę?
• Czy strażak ma się ubezpieczyć sam, czy gmina musi w tym uczestniczyć? Czy strażacy sami powinni zadbać o swoje ubezpieczenie?
• Jak wygląda procedura i sposób postępowania w przypadku, gdy strażak ulegnie wypadkowi?
• Jaką rolę pełni gmina, komendant w momencie, gdy strażak ulegnie wypadkowi? Kto wypłaca odszkodowanie?
• Kiedy gmina musi wypłacić odszkodowanie dla strażaków?
• Czy gmina może zabezpieczyć się przed sytuacją, w której będzie musiała wypłacić odszkodowanie strażakowi?
• W jaki sposób sprawdzić godziny i minuty udziału strażaka w akcji, w celu naliczenia ekwiwalentu do wypłaty?
• Czy do wyliczenia ekwiwalentu za udział w działaniu ratowniczym bierzemy pod uwagę godzinę wyjazdu, czy godzinę zadysponowania?
• Ubezpieczenie podczas wyjazdów gospodarczych - jakie? Czy można dodatkowo ubezpieczyć strażaka?
• Jakie ubezpieczenie dla strażaków - 24 godzinne czy tylko na okres wyjazdów na akcję?
• Wypadek w drodze do remizy, np. skręcona kostka - czy gmina musi wypłacić odszkodowanie?
• Do odszkodowania od PSP potrzebna jest dokumentacja powypadkowa, wykonana przez osobę uprawnioną, czyli BHP-owca. Kto powinien zapłacić za dokumentację - strażak czy gmina?
• Do tej pory strażacy na naszym terenie nie pobierali ekwiwalentów. Czy w myśl nowej ustawy strażacy mogą zrzec się ekwiwalentu? Czy ekwiwalent musi być wypłacony na indywidualne konto strażaka, czy może być na konto główne konkretnej jednostki OSP? Jak przedstawia się sprawa kierowców, konserwatorów sprzętu pożarniczego, czy są oni zatrudnieni na umowę cywilnoprawną, czy w jakiejś innej formie?
• Czy można zapłacić za wodę dla strażaków, za poczęstunek podczas zawodów i ćwiczeń oraz za nagrody i puchary?
• Czy strażaka przychodzącego z innej jednostki z ważnymi badaniami należy skierować na badania na podstawie skierowania wójta, wg siedziby jednostki OSP?
• Czy strażak OSP może należeć do dwóch jednostek, działających w sąsiedztwie na terenie tej samej gminy ?
• Czy gmina może we własnym zakresie zorganizować szkolenie np. z KPP?
• Indywidualne pytania i problemy słuchaczy w ich praktycznym realizowaniu zadań gminy w utrzymaniu jednostek OSP

4. Obowiązki gminy w zakresie finansowania Ochotniczych Straży Pożarnych

Zagadnienia - Umowa gminy z jednostkami OSP w celu realizacji zadań z zakresu: ochrona życia, zdrowia, mienia lub środowiska, obiekty tereny, pojazdy i sprzęt specjalistyczny, środki ochrony indywidualnej, środki łączności oraz obowiązek bezpłatnych badań lekarskich strażaków ratowników i kandydatów na ratowników OSP

• Jak powinno przebiegać zawieranie przez gminy umów z kierowcami-konserwatorami?
• Czy za każdym razem gmina musi podpisywać umowę z OSP na wykonywanie zadań zleconych?
• Jak ma brzmieć umowa między gminą a OSP? Co ma zawierać i od kiedy należy ją wprowadzić?
• Jakie są konsekwencje niezawarcia umowy od stycznia?

Zagadnienia - kluczowe przepisy; wyjaśnienie zagadnień i konsekwencji z nich wynikających: jednostka OSP, strażak OSP, strażak ratownika OSP, kandydat na strażaka ratownik, określenie zakresu zadań OSP, tworzenie młodzieżowych i dziecięcych drużyn pożarniczych, określenie roli Komendanta powiatowego PSP

• Jakie obowiązki spoczywają na gminie wobec OSP?

5. Obowiązki gminy w zakresie finansowania Ochotniczych Straży Pożarnych 5. Świadczenia na rzecz strażaków ratowników OSP

• Ile wynoszą dodatki (zł) dla osób, które przez 25 lat uczestniczyły w działaniach bojowych?
• Komu należą się dodatki do emerytur, a komu nie?
• Czy gmina powinna zajmować się i realizować dodatkiem do emerytury? Jakie są zasady ich dokumentowania?
• Czy osobom niebiorącym udziału w akcjach pożarniczych przysługuje dodatek do emerytury?
• Czy to PSP wydaje decyzję w sprawie dodatków?
• Kto ma przekazywać wnioski do PSP, czy ma to zrobić wnioskujący strażak?
• Co w sytuacji, jeśli PSP nie prowadzi tak długiej dokumentacji (25 lat służby), aby udowodnić, że ktoś co najmniej raz w roku uczestniczył w akcji? Co, jeśli nie prowadzimy takiej ewidencji imiennej od tak dawna?
• W jaki sposób gmina ma ustalić lata pracy? Czy powinni być jacyś świadkowie?
• Jak wyliczać lata pracy strażaków, którzy czynnie biorą udział w różnego rodzaju akcjach? Jakie załączniki są potrzebne?
• Jakie są dodatkowe świadczenia dla strażaków ratowników OSP? Legitymacje, wyróżnienia, odznaczenia, skład zarządu z udziałem władz samorządowych

6. Finansowanie OSP

• Na jakiej podstawie możemy finansować wyżywienie dla OSP w trakcie akcji?
• Czy gmina może przekazać sprzęt jednostce OSP przed podpisaniem z nią umowy?
• Czy wyżywienia nie powinno zapewnić PSP w czasie działań ratowniczych?
• Czy w przypadku długotrwałego działania, trwającego ponad 2 dni, w którym uczestniczy bardzo dużo jednostek PSP i OSP, możliwe jest sfinansowanie wyżywienia z rezerwy na zarządzanie kryzysowe? Czy w takim przypadku ekwiwalent można sfinansować z rezerwy?
• Czy przyczepkę, którą kupiła gmina i będąca w użytkowaniu OSP, można przekazać protokołem PT?
• Czy możemy sfinansować nagrody w turnieju o wiedzy pożarniczej wraz z poczęstunkiem?
• Czy dopuszczalny jest zakup wody do picia dla OSP podczas bardzo licznych pożarów w okresie wiosennym, ale niekoniecznie trwających powyżej 6h?
• Czy można finansować inny sprzęt medyczny dla OSP?
• Czy jest możliwość prawna dofinansowania dronów?
• Czy gmina musi finansować wszystko, co OSP sobie zażyczy?
• Czy OSP powinno zająć się zleceniem przeglądów i napraw, a potem tylko przesłać fakturę do gminy?
• Jak wygląda finansowanie działalności OSP jako stowarzyszenia?
• Co wchodzi w skład umundurowania – tylko mundury czy też koszarowe ubrania?
• Czy należy wykonywać coroczne przeglądy przepięciowe obuwia gumowego?
• Jak rozliczać pracę sprzętu mechanicznego – np. piły do drewna?
• Co pracownik musi brać pod uwagę, rozliczając karty pracy sprzętu? Jak wygląda to w innych urzędach?
• Czy można zakupić używane wozy strażackie? Czy wozy muszą być atestowane?
• Czy można sprowadzić samochód z zagranicy?
• Czy gmina może współfinansować przekazanie samochodu dla OSP?
• Czy przekazany samochód ma być zawarty w ewidencji gminny, czy straży pożarnej?
• Skąd pozyskiwać środki zewnętrzne na kupno samochodu dla OSP?
• Za co gmina powinna ponosić wydatki na rzecz OSP, a za co nie musi?
• Jak i kiedy rozliczać wyjazdy strażaków? Jak wygląda w praktyce dofinansowanie w takim przypadku?
• Jak zinterpretować pojęcie "podstawowy sprzęt ratowniczo-gaśniczy"? Czy np. AODO w zwykłej OSP jest to podstawowy sprzęt?
• Czy gmina musi płacić za szkolenia strażaków?
• Czy można ubezpieczyć strażnicę?
• Czy za pierwsze podstawowe szkolenie gmina może nie ponosić kosztów?