Wideoszkolenie: Wspólnoty gruntowe - regulacja stanu prawnego

W programie m.in., wybrane zagadnienia:

• Czy zarząd jest zobowiązany złożyć do UG protokół z zebrania członków spółki? Czy mamy go weryfikować? Co, jeśli nie ma kworum lub w zebraniu uczestniczą osoby niebędące członkami spółki?
• Jak ustalić następców, jeżeli na liście widnieje tylko imię i nazwisko, ale nie ma adresu i imion rodziców?
• Jakie są możliwe sankcje za niewypełnianie obowiązków przez zarząd?
• Jak ustalić adresy osób ze wspólnot? Co zrobić z nieuregulowaną sytuacją prawną wspólnoty?
• W jaki sposób dowieść, że dana nieruchomość stanowi mienie gromadzkie (nieruchomości zabudowane oraz niezabudowane)?
• Gmina wystąpiła z wnioskiem do starosty o wydanie decyzji w oparciu o przepis art. 8 e ustawy. Starosta wydał postanowienie o odmowie wszczęcia, wojewoda uchylił postanowienie i zwrócił do ponownego rozpatrzenia. Czy starosta może wydać decyzję, jeżeli wcześniej nie było prowadzone żadne postępowanie dotyczące tej wspólnoty?
• Jak interpretować przepis art. 9 pkt 3 „utracenie uprawnień do wspólnoty”?

Wzory pism, jakie otrzymają uczestnicy:

Szczegółowy program szkolenia:

Pytania uczestników, na które odpowiedzieliśmy podczas ostatniego szkolenia:

• Czy wójt może powołać przymusową spółkę do reprezentacji wspólnoty w sytuacji, gdy nie ma listy udziałowców zatwierdzonych przez starostę? Sąd domaga się powołania spółki do reprezentowania wspólnoty w postępowaniu o zasiedzenie, a wójt nie wie, kto ma reprezentować wspólnotę.
• Sąd wszczął postępowanie o utworzenie przymusowej spółki do reprezentowania wspólnoty. Jak zakończyć postępowanie? Postanowieniem o odmowie wszczęcia postępowania, czy decyzją o umorzeniu postępowania?
• W jakim okresie liczyć powierzchnię gospodarstw rolnych potencjalnych uczestników wspólnoty?
• Gmina czeka na zatwierdzenie statutu spółki dla wspólnoty przez starostę. Nie jest to spółka przymusowa. Jeżeli zostanie wydana decyzja przez starostę, to czy burmistrz zatwierdza statut zarządzeniem?
• Jakie uprawnienia ma gmina lub wójt względem wspólnoty?
• Jak zakończyć postępowanie o utworzenie spółki przymusowej, o które wystąpił sąd?
• W zasobach starostwa są tylko decyzje o utworzeniu wspólnoty i o udziałowcach. Jak traktować uchwały wspólnoty o utworzeniu spółki i statutu z 2008 r., które odnalazły się w gminie?
• Wspólnota ma tylko decyzję o jej utworzeniu i o osobach uprawnionych, gdzie pojawia się PFZ (większość to Ls). Czy mogą te udziały nabyć?
• Jak rozpocząć proces tworzenia wspólnoty? Kto i do kogo ma złożyć wniosek o utworzenie listy udziałowców?
• Na jaki czas wyliczyć powierzchnię gospodarstw rolnych? Czy można na dzień złożenia wniosku?
• Czy gospodarstwo mniejsze od 1 ha, ale z uprawami i hodowlą zwierząt, można uznać za gospodarstwo do wyliczenia udziału?
• W jakim zakresie spółki mogą zmieniać treść statutów?
• Mamy listę osób z 1964 r. korzystających ze wspólnoty leśno-gruntowej, ale nikt już z tej listy nie żyje. Kto ma złożyć wniosek i do kogo, aby rozpocząć procedurę tworzenia wspólnoty?
• Sprawa dotyczy wspólnoty, w stosunku do której dotychczas nie wydano żadnej starej decyzji. Wydano tylko w roku 2023 decyzję o ustaleniu nieruchomości wchodzących w skład wspólnoty. Według dokumentów źródłowych prawo do uczestnictwa we wspólnocie mają wszyscy rolnicy w tej wsi. Ustalenie podmiotów uprawnionych na podstawie przepisu art. 6 ze względu na upływ czasu i brak dokumentów będzie niemożliwe. Czy wobec tego można przyjąć założenie, że uprawnionymi do udziału we wspólnocie są wszystkie osoby fizyczne i prawne, które posiadają gospodarstwa i w związku z tym w okresie 2006-2015 korzystały ze wspólnoty zgodnie z przepisem art. 6a? Na ponad 200 osób, które można uznać za uprawnione jedynie około 5-10% przejawia jakiekolwiek zainteresowanie sprawą uregulowania stanu prawnego wspólnoty. Może dojść do sytuacji, że organ wbrew woli może kogoś uznać za uprawnionego do udziału we wspólnocie albo że uprawnionymi do udziału we wspólnocie będzie kilka osób. Czy w tej sytuacji, która w omawianej sprawie jest bardzo realna nie dojdzie wręcz do „uwłaszczenia”?
• Co w sytuacji, gdy w rejestrach ewidencji gruntów jest wskazany numer decyzji datowanej na 1964 rok, a fizycznie takiego dokumentu nigdzie nie ma? Były poszukiwania w urzędach gminy i archiwach, było też przeprowadzane postępowanie o odtworzeniu decyzji, ale wydano w tym zakresie postanowienie, że nie jest możliwe odtworzenie decyzji o ustaleniu osób uprawnionych. Jak można uregulować taką wspólnotę?
• Co w sytuacji, gdy starosta wyda decyzję o odmowie uznania gruntów za wspólnotę? Jakie dalsze kroki podjąć, aby uregulować stan prawny?
• Wojewoda uchyla nam decyzje i daje do ponownego rozpatrzenia, nakazując ustalenie osób uprawnionych na rok 1963, bo taka jest wola wnioskodawców. Jak obliczyć udziały osób, które złożą oświadczenia, że korzystały ze wspólnoty?

Co powinna zrobić gmina w kwestii uporządkowania wspólnot?

• Czy zarząd jest zobowiązany złożyć do UG protokół z zebrania członków spółki? Czy mamy go weryfikować? Co, jeśli nie ma kworum lub w zebraniu uczestniczą osoby niebędące członkami spółki?
• W jakich przypadkach możemy powołać zarząd komisaryczny?
• Wspólnota działała w sposób nieformalny. Był wybierany zarząd i odbywały się zebrania, jednak u starosty i w gminie brak jest aktualnej listy osób uprawnionych oraz decyzji o ustaleniu gruntów stanowiących mienie gromadzkie. We wspólnocie pojawiły się konflikty i sprawa trafiła do gminy. W jaki sposób należ ogłosić listę, która będzie wiążąca i pozwoli na dalsze funkcjonowanie spółki?
• Jakie są możliwe sankcje za niewypełnianie obowiązków przez zarząd?
• Czy odwołanie zarządu wspólnoty zarządzeniem wójta lub burmistrza musi mieć uzasadnienie?
• Czy zarządzenie o powołaniu zarządu przymusowego musi mieć uzasadnienie?
• Jak odbywa się przejmowanie przez gminę nieruchomości, które należały do wspólnot?
• Czy powołanie spółki przymusowej musi wiązać się z przeprowadzeniem zebrania wspólnoty?
• Co w przypadku zwołania zebrania spółki, kiedy kilka osób nie żyje?
• Jak prawidłowo spółka powinna zwołać zebranie?
• Czy spółka przymusowa jest skuteczna?
• Jak ustalić adresy osób ze wspólnot? Co zrobić z nieuregulowaną sytuacją prawną wspólnoty?
• Sposób dowodzenia, że dana nieruchomość stanowi mienie gromadzkie (nieruchomości zabudowane oraz niezabudowane)
• Aktualizacja listy udziałowców - w jakim trybie prowadzona jest aktualizacja listy udziałowców?
• Jak prowadzona jest procedura postępowania przez starostwa powiatowe w sprawie stwierdzenia, że dana nieruchomość stanowi mienie gromadzkie?
• Jakie są sposoby na skuteczne reaktywowanie wspólnoty gruntowej?
• Warunki ważności podejmowanych uchwał
• Czy zasadne jest wszczęcie przez starostę, z urzędu, postępowania w przedmiocie ustalenia, które grunty stanowią wspólnotę gruntową?
• Jakie są sposoby na ustalanie kręgu osób uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej?
• Jak traktować i jak wyprowadzić archiwalne zapisy w ewidencji gruntów, przy braku dokumentów (oryginalnych decyzji, a nawet ich kopii)
• Co zrobić z terenami wspólnot, na których obecnie jest “busz”, zadrzewienia, zakrzewienia, teren jest nieuporządkowany?
• Co zrobić, jeśli jest zapis w ewidencji o wspólnocie, ale nie wiadomo do kogo należy, nie ma udziałów, nie ma spółki?
• Jak odtwarzać listę udziałowców?
• Jak wycofać się z obecnej listy udziałowców w przypadku, gdy byli błędnie wpisani spadkobiercy w przeszłości?
• Forma rozliczenia udziałów - jak to robić?
• Co trzeba wiedzieć o wspólnotach gruntowych? Kto jest uprawniony do udziałów we wspólnocie?
• Jak rozstrzygnąć, ile ziemi należy do konkretnych osób? Jak ustalić stan prawny wspólnoty?
• Jak postąpić w sytuacji budowy drogi, która ma przebiegać przez grunty wspólnotowe? Nie ma zarządu, jest tylko informacja w ewidencji, że na tym gruncie jest wspólnota. Jeśli nie ustalą, kto jest właścicielem, starosta nie wyda zgody na budowę drogi. Jak postąpić w tej sytuacji? Kto ma udzielić zgody w takiej sytuacji?
• Jak odczytywać zapisy w ewidencji gruntów „wspólnota wsi np. Łagiewniki” w przypadku braku decyzji ustalającej obszar oraz decyzji ustalającej krąg osób uprawnionych do udziału we wspólnocie? Jakie są możliwe tryby regulacji stanu prawnego takiej nieruchomości?

Wspólnoty w odniesieniu do ewidencji gruntów

• Czy w przypadku zbycia w formie aktu notarialnego całego udziału we wspólnocie, osoba nabywająca:
• a) musi być rolnikiem, bez posiadania udziału we wspólnocie,
• b) nie jest rolnikiem, ale np. w związku z nabyciem spadku po zmarłym udziałowcu nabyła udział we wspólnocie,
• c) musi być rolnikiem, który posiada udział we wspólnocie,
• d) może to być dowolna osoba, niespełniająca ww. warunków?
• Czy starosta ma obowiązek kontrolować umowy? Czy ma prawo podważyć umowę cywilnoprawną w przypadku niespełnienia warunków wynikających z przepisu art. 27 ust. 1?
• Czy organ ds. ewidencji gruntów w celu wykazania nowego udziałowca w miejsce dotychczasowego powinien szczegółowo sprawdzać, co działo się z powierzchnią parcel katastralnych (przed uwłaszczeniem w latach 70.), a następnie z powierzchnią działek ewidencyjnych? Czy organ musi tworzyć na potrzeby rozpatrzenia wniosku „drzewo genealogiczne” zmarłego udziałowca?
• Jeśli każdorazowo do EGiB musi być złożony wniosek zarządu, to w jaki sposób powinien się zachować organ ds. EGiB w przypadku otrzymania aktu notarialnego od notariusza czy też postanowienia spadkowego z sądu? Czy ma informować zarząd o zaistniałej zmianie z dokumentu, czy wzywać zarząd o podjęcie działań? Czy zarząd jest zobowiązany do złożenia takiego wniosku? W jakim czasie od uzyskania informacji o zmianie udziałowca musi złożyć wniosek?
• Niektóre zarządy spółek składając wnioski o zmianę w EGiB twierdzą, że udział powinna dostać osoba, która została z rodzicami/rodzicem w domu, czyli z dotychczasowym udziałowcem, tj. osobą, która otrzymała działkę z zabudowaniami zagrodowymi (budynek mieszkalny i budynki gospodarcze). Czy jest to prawda, a jeśli tak, to z jakiego przepisu wynika?
• Czy przy ustaleniu uprawnionych na podstawie art. 6a, można uznać za uprawnionego następcę prawnego osobę, która w okresie 2006-2015 korzystała ze wspólnoty? Nie ma o tym mowy w ustawie. W art. 8a jest mowa tylko o następcach prawnych uprawnionych, o których mowa w art. 6
• Czy osoba niepełnoletnia może korzystać ze wspólnoty?
• Czy opinia uprawionego geodety, z której wynika jedynie, że nieruchomość miała charakter drogi, jest wystarczającym dokumentem, by wydać decyzję o uznaniu za mienie gromadzkie? Czy powinna jednak zawierać informacje potwierdzające, że dana nieruchomość wchodziła w skład mienia dawnych gromad, kiedy i na jakiej podstawie powstała masa majątkowa obejmująca przedmiotową nieruchomość?
• Kiedy i w jaki sposób przedmiotowe nieruchomości zostały wyodrębnione, jaki podmiot nimi władał i je utrzymywał w latach 1933-1954, oraz czy nieprzerwanie były użytkowane jako ogólnodostępne drogi do 1963 r.? Na podstawie jakich dokumentów nieruchomości weszły w skład mienia dawnej gromady?
• Jak liczyć udział, jeżeli wniosek składa jeden z małżonków, a działki są wspólne?
• Jeśli jedna z osób, która złożyła wniosek, zmarła zanim zdążyła przedłożyć dokumenty potwierdzające to faktyczne korzystanie (okres 2006-2015) i organ nie ma wiedzy na temat domniemanych spadkobierców, to co powinno się zadziać - zawieszenie postępowania?
• Czy jeśli spadkobiercy podtrzymali wniosek i wykazali, że zmarła osoba spełniła przesłanki, to należy wyliczyć udział dla tej osoby zmarłej i od razu w decyzji udział podzielić na spadkobiorców?
• Jeśli dla celów postępowania uznania nieruchomości za mienie gromadzkie, z uwagi na rozbieżności pomiędzy stanem w części mapowej ewidencji, a części tekstowej, sporządzona była mapa z wykazem zmian gruntowych, to czy podstawą zmian w ewidencji gruntów jest mapa, czy wydana na podstawie tej mapy decyzja, uznająca za mienie gromadzkie?
• Czy jest jakieś postanowienie dotyczące przypadku z art. 8.1 w związku z art.3?
• Czy ważny jest czas, od kiedy teren jest użytkowany jako cel publiczny?
• Co zrobić w sytuacji, gdy wykaz uprawnionych został ustalony decyzją z lat 60. Dzisiaj żadna z osób uprawnionych nie żyje. W jaki sposób w tej sytuacji powołać zarząd? Jak ujawnić w ewidencji gruntów zmiany w wykazie uprawnionych? Nie mamy danych, czy była powołana spółka
• Co, jeżeli gmina nie utworzy spółki przymusowej? Czy można to jakoś „wymóc” na gminie?
• Czy przeniesienie udziału we wspólnocie na następcę nie następuje z mocy samego prawa? Czy wpis następcy w wykazie ma znaczenie konstytutywne i z czego to wynika? Wpisy w ewidencji gruntów i budynków nie tworzą nowego stanu prawnego
• Czy każdy następca udziałowca może na zasadach ogólnych sam uaktualnić zapis w ewidencji gruntów? Czy może to zrobić zarząd wspólnoty?
• W jaki sposób możemy argumentować, że termin jest niezawity?
• Jak interpretować przepis art. 9 pkt 3 „utracenie uprawnień do wspólnoty”?
• Decyzja starosty o uznaniu za mienie gromadzkie potwierdza stan prawny nieruchomości istniejący w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 5 lipca 1963 r. Jeśli nie odnaleziono dokumentów wskazujących, że nieruchomość stanowiła kiedykolwiek majątek dawnych gromad, to czy zeznania świadków mogą stanowić samodzielną podstawę takich ustaleń? Jeśli tak, to jakiej treści winny być takie oświadczenia i w jakiej formie złożone? Co na potwierdzenie swoich słów mieliby przedłożyć świadkowie?
• Czy w przypadku braku dokumentów potwierdzających stan prawny nieruchomości, oświadczenie świadków, że nieruchomość stanowiła ogólnodostępną drogę, jest wystraczającą przesłanką do wydania decyzji uznającej za mienie gromadzkie? Decyzja ma bowiem potwierdzać stan prawny, a nie sposób użytkowania. Takie oświadczenie nie odnosi się w żaden sposób do tego, jaki podmiot zarządzał gruntem
• Na gruncie ustawy brak jest podstaw do zastosowania domniemania, że każda ogólnodostępna nieruchomość, wykorzystywana na cel publiczny w 1963 r. wchodziła w skład majątku dawnych gromad, zatem jakie dowody powinny być załączone do wniosku o uznanie za mienie gromadzkie?
• Jeśli dana nieruchomość należała kiedykolwiek do gromady, to na podstawie jakich dokumentów mogło to następować?
• Jeśli w pierwszych rejestrach z założenia ewidencji gruntów (lata 1967-1968) powierzchnia działki jest inna niż aktualna bądź nr działki wskazuje na ewentualne podziały/scalenia, które miały miejsce w dalszym okresie, to jest to wystarczający dowód na to, że na przełomie lat granice i powierzchnia nieruchomości mogły bądź ulegały zmianie, co mogło wpływać na stan prawny nieruchomości?
• Czy następcy prawni, którzy wykazali dokumentami, że przeszedł na nich udział we wspólnocie, nie mogą brać udziału w zebraniu członków wspólnoty?
• We wnioskach gminy mamy sformułowanie "w celu ustalenia stanu prawnego przeanalizowano hipoteki i nie stwierdzono, aby nieruchomości były objęte księgami dawnymi". Czy można taki zapis traktować jako oświadczenie/dowód w sprawie?
• Czy starostwo może wezwać gminę do uzupełnienia wniosku o protokoły z badania hipotek, przy zapisie we wniosku o uznanie nieruchomości za mienie gromadzkie?
• Czy starosta może podważać zeznania świadków przedstawione przez gminę, w postępowaniu o mienie gromadzkie? Czy może również podważać opracowanie geodezyjne, wykonane dla tego postępowania, które zostało przyjęte do zasobu? Grunt był opisany jako niehipotekowany, starosta zażądał kolejnych badań, mimo opracowania, gdzie grunt był opisany jako niehipotekowany, bo zapis widniał tylko na mapie, a nie w sprawozdaniu technicznym. Dotyczyło to 4. przypadków z 11., tylko że przy tych postępowaniach przyjęte zostało opracowanie do zasobu, a to wiąże się z kolejnymi wydatkami

• Czy zmiany w ewidencji gruntów i budynków na wniosek zarządu wspólnoty, tylko z dołączoną listą osób z wyszczególnieniem, kto za kogo przejmuje udział, robimy zmianą materialno-techniczną, czy też wymagana jest konieczność przeprowadzania każdorazowo postępowania administracyjnego?
• Czy wniosek złożony przez zarząd wspólnoty starosta jako organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków weryfikuje pod względem, czy treść żądania, zawarta we wniosku, została poparta w dołączonych do wniosku dokumentach i czy te dołączone dokumenty zawierają się w katalogu dokumentów na podstawie, których można dokonać zmianę (z prawa geod-kart i rozp. o EGiB)? Czy też inne wymagania trzeba brać pod uwagę sprawdzając dany wniosek?
• Co, gdy wniosek jest niekompletny - kogo wzywamy o jego uzupełnienie - zarząd wspólnoty, czy również osoby wymienione we wniosku, które roszczą sobie prawo do posiadania udziału we wspólnocie?
• Kogo uznajemy za strony w ewentualnie prowadzonym postępowaniu administracyjnym w sprawie wprowadzenia zmian osób uprawnionych do posiadania udziału we wspólnocie? Tylko zarząd wspólnoty (wnioskodawcę), czy też osoby wymienione we wniosku tj. te, których dotyczy przeniesienie udziału?
• Czy można ponownie wykazać wśród osób uprawnionych do posiadania udziału, w aktualnie prowadzonej ewidencji gruntów, osobę nieżyjącą (udziałowca pierwotnego, wykazanego na liście powołującej wspólnotę), gdy tak zawnioskuje zarząd, a wykreślić osoby aktualnie wpisaną?
• Czy jeśli gospodarstwo rolne zostało zbyte/darowane na rzecz kilku osób w tym samym momencie - to czy udział musimy rozliczać proporcjonalnie do przydzielonych części gospodarstwa rolnego, czy też po równo, czy też konieczne jest oczekiwanie na osobny akt notarialny, którym zostanie przeniesiony udział we wspólnocie?
• Czy jeśli wniosek jest niekompletny, nie wskazuje jasno, komu przysługuje udział, to czy takie ustalenie, dochodzenie ma dokonywać starosta, gromadząc dokumenty, prowadząc postępowanie administracyjne, czy powinno się taki wniosek zwrócić wnioskodawcy (wezwać wnioskodawcę do sprecyzowania lub uzupełnienia) z zaleceniem przeprowadzenia np. postępowania spadkowego? Czy w każdym przypadku wymagana jest forma decyzji administracyjnej, czy wystarczy zwykłe pismo informujące?
• Czy zarząd, kierując wniosek dotyczący zmian w liście uprawnionych (wykreślenia), powinien wcześniej przed wysłaniem do urzędu tegoż wniosku (starostwa) powiadomić zainteresowane strony (tj. osoby, których ten wniosek dotyczy), czy też nie?

Przykłady z urzędów dotyczące wspólnot gruntowych:

• PRZYKŁAD: Czy w ewidencji gruntów i budynków w jednostkach rejestrowych wspólnoty można wpisać „właściciel nieustalony” na przykład na wniosek zarządu wspólnoty, który powinien aktualizować listę osób uprawnionych do posiadania udziału przez wykaz następców (art. 1025 KC) lub wykreślić istniejącą osobę nie wpisując nikogo (tak np. wskazuje organ drugiej instancji w uzasadnieniu do swojej decyzji)?
• PRZYKŁAD: Czy wprowadzeniu zmian w liście udziałowców posiadających uprawnienia do posiadania udziału do gruntów wspólnoty leśnej obowiązuje rozdział 3 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot, jeżeli osoba posiadała gospodarstwo i na liście pierwotnej, powołującej wspólnotę, wykazana jest jego powierzchnia gospodarstwa, to zbycie udziału może nastąpić zgodnie z art. 28, art. 29 a jeśli brak gospodarstwa to zbycie np. zgodnie z art. 27 i art. 29? Czy w przypadku wspólnot gruntowo-leśnych (ewentualnie leśnych) to gospodarstwo nie ma znaczenia – i stosujemy art. 27?

• PRZYKŁAD: co w przypadku, gdy mamy wykaz uprawnionych, opisany jako załącznik do decyzji, ale nie jesteśmy w stanie odnaleźć samej decyzji? Czy sam wykaz posiada moc prawną? Czy taki wykaz bez decyzji można ujawnić w ewidencji gruntów? Wykaz jest tylko z podpisem bez pieczęci. Mamy decyzję ustalającą wspólnotę, próbowaliśmy odtwarzać akta, ale bez skutku. Brak w archiwach, brak świadków. Wspólnota wystąpiła do starostwa o pomoc w regulacji stanu prawnego. Następcy prawni, kilku udziałowców. Na jakich dokumentach bazować przy wydawaniu decyzji, uznających nieruchomość za mienie gromadzkie? Czy zawsze należy badać dawne księgi w archiwach? Czy wystarczą zeznania świadków i zapisy w ewidencji z 1964r., potwierdzające, że działki te były drogami w zarządzie PPRN wydziału komunikacji?
• PRZYKŁAD: Kowalski kupił aktem notarialnym działkę wraz z udziałem we wspólnocie. Czy taką zmianę wprowadza się z automatu do ewidencji gruntów, czy tę zmianę podmiotową w zakresie udziału powinien zgłosić zarząd spółki do ewidencji gruntów?
• W art. 3 nie jest napisane wprost, że działki, których nie można uznać za wspólnotę, można uznać za mienie. Czy w związku z tym można wydać decyzję, że jest to mienie?
• PRZYKŁAD: wpłynęło do nas pismo zarządu wspólnoty o treści: „prośba o zaopiniowanie osób funkcyjnych w zarządzie wspólnoty, zgodnie ze statutem wspólnoty, tj. przewodniczącego, sekretarza, skarbnika, członka zarządu”. Nie znamy ich statutu, ale czy zgodnie z ustawą starosta opiniuje takie rzeczy? Czy możliwe, że w statucie wspólnoty jest zapis o opinii starosty?
• PRZYKŁAD: zarząd spółki zgłosił zmiany w statucie. Jakich dokumentów należy wymagać od spółki w trakcie postępowania dot. wydania przez starostę decyzji o zatwierdzeniu zmian w statucie?
• Jeżeli w trakcie postępowania Kowalski umiera i spadek przechodzi na żonę i dzieci, to czy dzieci można uznać za udziałowców? PRZYKŁAD: Kowalski zmarł chwilę przed wydaniem decyzji ustalającej udziały, a jeżeli spadek został już zrobiony i urząd wie o tym spadku? Jeżeli została wydana decyzja ustalająca uprawnionych, a wojewoda ją uchylił, zarzucając, że mało precyzyjnie zostało sprawdzone to, czy uprawnieni faktycznie posiadają gospodarstwo rolne?
• PRZYKŁAD: Kowalski należał do wspólnoty w okresie 2006-2015, a obecnie część gospodarstwa jest w jego posiadaniu, a inna część w posiadaniu jego syna. Czy udziały przysługują tylko panu Kowalskiemu?
• PRZYKŁAD: Do wniosku o aktualizację danych w EGiB zostało załączonych kilka aktów notarialnych, sporządzonych w różnych odstępach czasu, w efekcie których udziałowiec nie zostawia sobie nic. Kilka aktów notarialnych - jednym aktem notarialnym darował córce część posiadanych gruntów (1,20 ha), drugim sprzedał część gruntów (0,50 ha) zostawiając sobie 0,09 ha. Ostatnim aktem darował synowi pozostałe 0,09 ha. Która osoba nabywa cały udział we wspólnocie: druga (obca osoba, która kupiła część gospodarstwa), czy też ostatnia osoba (dostaje syn wraz z zabudową zagrodową)? Czy należy sprawdzić, czy ta osoba spełnia warunki z przepisu art. 27 ust. 1 ustawy - czy to musi być rolnik, a jeśli nie jest rolnikiem jak postąpić? Czy organ ma rozstrzygnąć sam, w świetle przepisu art. 27 ust. 1, że ma to być osoba, która nabyła 1,20 ha, bo jest płatnikiem podatku rolnego? Czy dla dotychczasowego udziałowca udział w spółce pozostaje bez zmian?
• PRZYKŁAD: Kilka aktów notarialnych - jednym aktem notarialnym darował część posiadanych gruntów (1,20 ha), drugim sprzedał część gruntów (0,50 ha) zostawiając sobie ponad 0,10 ha. Ostatnim aktem zbył pozostałe 0,10 ha osobie, która nie posiadała do tej pory żadnych gruntów. Czy osoba, która nabyła ostatnią część gospodarstwa nabywa udział we wspólnocie? Czy tu też ma zastosowanie przepis art. 27 ust. 1 ustawy – warunki jakie ma spełniać nabywca? Czy organ ma rozstrzygnąć, w świetle przepisu art. 27 ust. 1, że ma to być osoba, która nabyła 1,20 ha (opłacająca podatek rolny). Czy udział w spółce pozostaje bez zmian - na dotychczasowego udziałowca? W aktach notarialnych nie ma żadnych informacji o udziale we wspólnocie
• PRZYKŁAD: W jaki sposób organ ma rozpatrzyć wniosek, jeśli udziałowiec wykazany w 1961 r. zmarł w 1962 r., zmiana podmiotowa w EGiB nastąpiła dopiero na etapie zakładania nowej ewidencji. Gospodarstwo zostało podzielone na mocy AWZ na dwie osoby posiadające gospodarstwa rolne, a następnie doszło do kolejnych darowizn i sprzedaży. Komu przysługuje cały udział lub jak podzielić ten udział, gdy na etapie wydawania AWZ (przy braku postanowienia o działu spadku lub zniesienia współwłasności), powierzchnia gospodarstwa udziałowca z 1961 r. nie zgadza się z sumą powierzchni gospodarstwa „podzielonego” pomiędzy dzieci. Czy można podzielić udział proporcjonalnie do posiadanych gruntów wykazanych w AWZ?
• PRZYKŁAD: Przepis art. 27 ustawy odnosi się np. do sprzedaży udziału jednego udziałowca (A) na rzecz drugiego z udziałowców (B). Stronami umowy są więc A i B. W jakich sytuacjach to zarząd jest stroną umowy? Czy przy wydzieleniu gruntu na podstawie przepisu art. 10 bądź sprzedaży nieruchomości na rzecz gminy, w oparciu o przepis art. 26 ust. 2? Czy zarząd jest uprawniony do zbycia udziału we wspólnocie? Czy wynikiem wydzielania gruntów na podstawie przepisu art. 10 Skarb Państwa uzyska prawo własności gruntu, a nieruchomość wchodząca w skład wspólnoty gruntowej zostanie pomniejszona o wydzieloną na rzecz Skarbu Państwa nieruchomość?

Hasła-klucze w tym temacie - jaki następny krok?

• Jeśli działka ma 2 ha, a ujęcie znajduje się na 10 arach tej działki, to cała działka nie stanowi wspólnoty gruntowej?
• Czy może być wspólnota jednoosobowa?
• Zapis „wspólnota XYZ”, wspólnoty nieaktywne, nie ma decyzji, wspólnota funkcjonuje tylko jako zapis - jakie są możliwości?
• Czasami decyzja jest wydana, ale zawiera nieprawidłowe dane, zawiera osoby, które tak naprawdę nie są uprawnione, a nie ma na liście tych, którzy powinni być, jak poradzić sobie w tym przypadku z roszczeniami tych, którzy rzekomo powinni być?
• Co, jeśli nie istnieją decyzje i wykazy?
• Czy iść w stronę mienia gromadzkiego, aby uregulować stan prawny wspólnot? W jakich przypadkach?
• Co, jeśli lista udziałowców jest pierwotna, a teraz potrzebujemy listy aktualnej?
• Protokół z zebrania dostarczają i z listą obecności, było głosowanie, raz głosowało 44 osoby, raz 38, odrzuciliśmy protokół, bo były niezgodności. Nie wiadomo czy lista obecności to lista udziałowców.
• Kiedy wójt/burmistrz/prezydent powinien powołać zarząd komisaryczny?
• Aktualizacja listy udziałowców; lista pierwotna z lat 60. - później już spadkobiercy i np. pięciu synów, którzy nie mają żadnego spadku
• Kiedyś nie można było dzielić gospodarstwa, a teraz jednym aktem rozpisują np. na trójkę dzieci, co to znaczy ostatnie dziecko w akcie? Które dziecko jest wobec tego udziałowcem we wspólnocie?
• Wspólnoty, które mają decyzje udziałowe i listy udziałowców, ale to wszystko z lat 60. Czy jeżeli wpływa do nas komisaryczny zarząd, on zaktualizuje listę, wybierze zarząd i przyjdzie zgłoszenie, aby ujawnić nowy zarząd w ewidencji, to czy starosta ma ślepo go wpisać, czy przeprowadzić wyjaśnienie?
• Co ma zrobić starostwo? O co prosić zarząd? Protokoły, statuty - czego wymagać od zarządu?
• Drogi - co w przypadku, kiedy gmina chce przeprowadzić inwestycję drogową przez teren przebiegający przez wspólnotę?
• Problem z odtworzeniem list udziałowców i powołanie wspólnot, które nie mają decyzji, tylko wpis; nie ma decyzji ani ustalonych udziałowców, nie wpływają żadne wnioski o zmianę w ewidencji, nie jest powołany zarząd, ale jest zaktualizowana lista udziałowców
• Co, jeśli z listy udziałowców nikt nie żyje?
• Jak zmusić starostę, aby wpisał listę uprawnionych? Starosta ma listę, a nie chce jej ujawnić. Dlaczego starosta nie chce ujawnić, jak go do tego przekonać?
• Rozliczanie udziałów - kompetencje starostw
• Co musi zrobić starosta, jeśli wspólnota jest w innym powiecie np. sąsiednia gmina?
• Jak najszybciej przejąć całą wspólnotę przez gminę?
• W jaki sposób zawiadomić udziałowców wspólnoty gruntowej? Czy wymagane jest również ogłoszenie w prasie lokalnej?
• Jak liczyć głos w przypadku, gdy dana osoba posiada więcej niż jeden udział?
• Zarząd wspólnoty jako administrator danych osobowych

Ponadto:

- tło dla warsztatu będą stanowiły przykłady z sądowej praktyki orzeczniczej przedstawione w sposób umożliwiający wdrożenie konkretnych rozwiązań w codziennej praktyce

- istnieje możliwość weryfikacji prawidłowości dotychczas stosowanej praktyki