Wideoszkolenie: Finansowanie pobytu w DPS

W programie m.in., wybrane zagadnienia:

• Jak przeprowadzić wywiad z osobą w szpitalu, aby nikt nie mógł nam niczego zarzucić?
• Jakie są sposoby ustalania miejsca pobytu rodziny za granicą?
• Jak przebiega procedura egzekwowania od momentu podpisania umowy, aż po powstanie zaległości?
• W jaki sposób sporządzić dobrą umowę pod kątem prawnym i technicznym, aby łatwo egzekwować alimentację od rodziny?
• Jak przebiega procedura kierowania interwencyjnego do DPS-u?
• PRZYKŁAD: komplet dokumentów został złożony przez rodzinę, pracownik przyjeżdża do szpitala i okazuje się, że nieświadomy pacjent leży na OIT - co należy zrobić?
• Co zrobić, gdy rodzina nie wyraża zgody na pobyt w ZOL, osoba starsza nie jest w stanie sama wyrazić zgody i widać ewidentne zaniedbanie starszej osoby?

Wzory pism, jakie otrzymają uczestnicy:

Szczegółowy program szkolenia:

1. Pytania uczestników, na które udzieliliśmy odpowiedzi podczas ostatniego szkolenia:

• Rodzina 4-osobowa, w tym dwoje dzieci, z czego jedno jest niepełnosprawne. Matka pobiera na nie zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 215,84 zł i zarabia 2900 zł, ojciec 5400 zł. Jak prawidłowo ustalić odpłatność? DPS pobiera 500+ na to dziecko. Zawarliśmy umowę na kwotę 600 zł.
• Co w sytuacji, gdy brakuje oświadczeń o dochodach zstępnych jako załączników do wniosku o skierowanie osoby na pobyt w DPS-ie, ponieważ osoba umieszczana w ośrodku straciła kontakt z dziećmi? Czy biorąc pod uwagę konieczność umieszczenia wydajemy decyzję o skierowaniu osoby bez tych oświadczeń? Co z wywiadami?
• Ojciec zostawił dzieci zaraz po urodzeniu, a po kilkudziesięciu latach trafił do DPS-u. Gmina właściwa ze względu na jego miejsce zamieszkania domaga się od dzieci ponoszenia odpłatności za pobyt ojca w DPS-ie. Co w takiej sytuacji?
• Co w sytuacji, gdy rodzina opłaca pobyt w DPS-ie zgodnie z umową i wpływa wniosek o zmianie sytuacji majątkowej osoby zobowiązanej? Po przeprowadzeniu wywiadu i skompletowaniu dokumentów brakuje decyzji z ZUS. Co, jeżeli okaże się, że osoba jednak nie może być zobowiązana do odpłatności? Czy zwracamy mu pieniądze od momentu złożenia wniosku do wydania decyzji o zwolnieniu z odpłatności?
• Co, jeżeli dzieci wnoszą o zwolnienie z odpłatności ojca za DPS i jednocześnie nie podają adresów swoich dzieci?
• Czy można odstąpić od naliczania odpłatności wstecz? Jeżeli tak, to na jakiej podstawie?
• Co w sytuacji, gdy syn osoby umieszczonej kończy 18 lat i jest na utrzymaniu matki, która ma rozwód z umieszczonym w DPS-ie? Jak liczyć dochód do alimentacji?
• Na jaki najdłuższy okres można zawrzeć umowę z osobą zobowiązaną?
• Czy w przypadku zmiany sytuacji strony rozpoczynamy postępowanie, przeprowadzamy wywiad i wydajemy decyzję zwalniającą?
• Jeżeli syn zobowiązany do odpłatności za pobyt rodzica w DPS-ie chce ponosić odpłatność, która przekracza 300 %, to czy przeprowadzamy wywiad alimentacyjny i zawieramy umowę?
• Otrzymaliśmy pisemne odwołanie strony do SKO z dnia 15.01.2024 r. niepodpisane ręcznie przez panią. Wezwaliśmy ją do uzupełnienia braków formalnych poprzez złożenie własnoręcznego podpisu z 18.01.2024 r. Czy czekamy na uzupełnienie braków i dopiero potem wysyłamy do SKO? Czy wysyłamy dziś, ponieważ mija 7 dzień od dnia złożenia wniosku?
• Jeżeli pięcioro dzieci jest zobowiązanych, to czy można wydać decyzję jednej osobie, a wobec pozostałych nadal prowadzić postępowanie? Czy musimy zebrać cały materiał dowodowy i zakończyć postępowanie wydaniem jednej decyzji wobec wszystkich zobowiązanych?
• Osoba została zobowiązana decyzją, nie ponosi opłat. Wniosła prośbę o rozłożenie odpłatności za DPS na raty i nadal nie płaci. Czy możemy uchylić decyzję o rozłożeniu na raty i zobowiązać następną decyzją do zapłaty całości?
• Co, jeżeli nie uda się nam ustalić adresu dziecka przebywającego za granicą?
• Co w przypadku, gdy ustalimy kuratora do doręczeń, wydamy decyzję o odpłatności osobie przebywającej za granicą i nie będziemy mogli dokonać egzekucji?
• Czy oszczędności wliczamy do dochodu?
• Jeżeli z dochodu wychodzi wyższa odpłatność zobowiązanego, to czy podpisujemy umowę na mniejszą kwotę z uwagi na możliwości finansowe zobowiązanego, czy pozostałą kwotę zwalniamy w decyzji?
• Jeżeli zostało wydane postanowienie sądu o umieszczeniu osoby w DPS-ie bez jej zgody i jest prowadzone postępowanie o ubezwłasnowolnienie wraz z wyznaczeniem opiekuna prawnego, to czy umieszczamy tę osobę, czy czekamy na ustanowienie opiekuna?
• Osoba skierowana do DPS posiada własne oszczędności. W jaki sposób należy wyliczyć dochód do ustalenia odpłatności?
• Czy można wydać decyzję mieszkańcowi na odpłatność 70%? Jeżeli ma oszczędności, to czy można zawrzeć z nim umowę na dowolną dobrowolną kwotę?
• Co, jeśli osoba jest ubezwłasnowolniona, a nie ma wyznaczonego kuratora?
• Jak wyliczyć odpłatność, jeżeli wnuk i syn znajdują się w jednym gospodarstwie domowym, a rodzina składa się z 3 osób?
• Jeżeli oboje rodzice w tym samym czasie trafią do DPS, to czy osoby zobowiązane będą miały ustaloną odpłatność w stosunku do obojga rodziców?

2. Jak prawidłowo przeprowadzić procedurę odpłatności za pobyt w DPS-ie?

Kogo kierujemy do DPS-u?

• Czy można wydać decyzję odmowną kierującą do DPS-u, jeśli w zaświadczeniach od lekarzy specjalistów jest jasno zaznaczone, że osoba nie wymaga całodobowej opieki i nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji
• Czy można umieścić w DPS obywatelkę Niemiec, która obecnie przebywa w szpitalu psychiatrycznym, a wcześniej prowadziła koczowniczy tryb życia w lesie i nie ma karty stałego pobytu?
• Czy osoby w Polsce mają ponosić odpłatność za osobę przebywającą za granicą?

Kto kieruje do DPS-u – właściwość miejscowa?

• Wniosek o skierowanie do DPS i załączniki
• Czy zmienia się sytuacja osoby umieszczonej w DPS-ie w związku z jej ubezwłasnowolnieniem w trakcie pobytu?

Kto płaci za DPS i wysokość odpłatności (ustalanie kręgu zobowiązanych i wysokości odpłatności)?

• Podstawy prawne ustalenia odpłatności
• Czy można wydać decyzję o odpłatności poniżej 70%?
• Czy ustalając odpłatność osób zobowiązanych zaokrąglamy kwotę?
• Co, jeżeli osoba, która została obdarowana zobowiąże się, że będzie ponosić odpłatność?
• Czy decyzję o odpłatności osoby zobowiązanej wysyłamy do wszystkich zobowiązanych?
• Jeżeli ustalimy umową lub decyzją odpłatność osób zobowiązanych, to czy wpisujemy o tym informację w decyzji ustalającej odpłatność mieszkańca?
• Czy przy umowach na kwotę, która wychodzi w pełnej wysokości wydaje się decyzję o odpłatności?
• Od kiedy należy ustalić odpłatność od rodziny, jeżeli przeprowadzenie wywiadów oraz zebranie dokumentacji trwało ponad 2 miesiące?
• Czy do zobowiązań zstępnych cofamy się z odpłatnością do dnia umieszczenia osoby w DPS-ie?
• Czy można ustalić odpłatność od daty bieżącej, np. od dnia podpisania umowy?
• Czy należy zrobić na nowo rozeznanie sytuacji materialnej rodzin zobowiązanych do opłacania za DPS w przypadku, gdy koszty za pobyt w DPS-ie co roku wzrasta? Czy należy zmienić umowę lub decyzję?

Jak ustalać i poszukiwać wstępnych i zstępnych?

• Jak szukać rodziny w postępowaniu?
• Wniosek o skierowanie do DPS-u
• Jakie osoby zobowiązane są do ponoszenia odpłatności za pobyt matki/ojca w DPS-ie?
• Czy dzieci i wnuki płacą po równo? Czy liczmy proporcjonalnie?
• Czy konkubina może ponosić opłatę za pobyt konkubiny w DPS-ie?
• Czy pasierbica jest osobą zobowiązaną do ponoszenia odpłatności za ojczyma w DPS-ie?
• Jak znaleźć dzieci przebywające za granicą?
• Co, jeżeli osoba obdarowana mieszka za granicą i nie znamy jej miejsca zamieszkania?
• Jak przeprowadzić postępowanie z osobą zobowiązaną za poniesienie odpłatności, przebywającą za granicą? Jakich dokumentów i formularzy użyć? Czy wystarczy w takiej sytuacji tylko oświadczenie o wysokości dochodu?
• Jak postępować w przypadku dokumentów w języku obcym i kosztami tłumaczeń przysięgłych?
• Jeżeli nie znamy adresu osoby zobowiązanej, to czy występujemy o ustanowienie kuratora dla osoby nieznanej z miejsca zamieszkania?
• Jak wygląda procedura ustanowienia kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu?
• Jak wytłumaczyć rodzinie konieczność częściowego finansowania pobytu osoby w DPS-ie?
• Co zrobić, gdy nie zostanie podpisana umowa z rodziną przed umieszczeniem w DPS-ie, a po umieszczeniu rodzina “umywa ręce” od kwestii finansowania pobytu osoby bliskiej?
• Osoba przed umieszczeniem do DPS-ie przepisuje majątek w zamian za dożywotnią możliwość użytkowania oraz opiekę; osoby otrzymujące darowiznę chcą pomagać osobie, ale w miejscu jej zamieszkania, za pobyt w DPS-ie nie chcą już płacić - czy było to zrobione celowo? Jak chronić się przed nieuczciwą praktyką?
• Jak należy naliczać odpłatność dorosłego dziecka umieszczonego w DPS-ie, jeżeli zobowiązani są rodzice? Naliczamy oddzielnie na każdego rodzica czy razem? Bierzemy łączny dochód czy na osobę?
• Czy osoba zobowiązana może odmówić wywiadu i zgodzić się na podpisanie umowy bez podania wysokości dochodu?

W jaki sposób prawidłowo przeprowadzić wywiady, ustalenie dochodów?

• Jak dobrze przeprowadzić wywiad, gdy osoba przebywa w szpitalu? Zasady postępowania
• Jakie warunki musi spełnić taka osoba?
• Czy wywiad należy przeprowadzić z opiekunem prawnym, który zarządza majątkiem osoby ubezwłasnowolnionej?
• Czy w przypadku wzrostu kosztu utrzymania w DPS-ie wymagane jest przeprowadzenie wywiadu środowiskowego z jego mieszkańcem?
• Jak często przeprowadzać wywiady środowiskowe z osobami zobowiązanymi do alimentacji?
• Jak często robić aktualizację mieszkańców, którzy mają zasiłek stały?
• Czy próbujemy ponownie przeprowadzić wywiad za rok, jeżeli teraz osoba odmówiła jego przeprowadzenia?
• Jak ustalić faktyczny dochód rodziny - czy zgadza się z tym podanym w wywiadzie?
• Jaka jest podstawa prawna do wystąpienia z wnioskiem do urzędu lub pracodawcy?
• Jak ustalić odpłatność 3-osobowej rodziny, jeżeli jest w niej dorosłe dziecko?
• Co zrobić w sytuacji, gdy osoba prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, oświadczyła, ile otrzymała, a wiemy, że kwota był znacznie większa?
• W jaki sposób liczyć odpłatności w sytuacji występowania potrąceń komorniczych?
• Co zrobić, jeśli ktoś miał gospodarstwo rolne, a oddał je w dzierżawę na np. 10 lat - często aby uzyskać świadczenia emerytalne? Czy należy je wliczyć w dochód takiej osoby?
• PRZYKŁAD: komplet dokumentów został złożony przez rodzinę, pracownik przyjeżdża do szpitala, a pacjent okazuje się nieświadomy, leżący na OIT - co należy zrobić?

Jakie są zasady sporządzania umów?

• Jaka jest potrzebna dokumentacja do sporządzenia umowy?
• Jaki jest czas na dostarczenie odpowiedniej dokumentacji?
• Jak sporządzić dobrą umowę pod kątem prawnym i technicznym aby łatwo egzekwować alimentację od rodziny?
• PRZYKŁAD: synowi matki umieszczonej w DPS-ie dochód przekracza o 300 zł; on sam deklaruje 400 zł i wyraża zgodę na sporządzenie umowy. Co zrobić w tej sytuacji?
• Jeżeli jedna osoba jest w stanie zapłacić całość, to czy obciążamy pozostałych zobowiązanych?
• Kto ponosi koszty, gdy jedne dzieci znajdują się na terenie kraju, a inne poza granicami?
• Jaki wpływ na odpłatność zstępnych mają umowy dożywocia zawarte przez klienta DPS-u np. zapisanie mieszkania jednemu z dzieci?
• Czy w przypadku trudnej sytuacji finansowej można rozwiązać umowę z kierownikiem ośrodka o dokonywanie opłaty za pobyt rodzica w DPS-ie?
• Jak sporządzić umowę z osobą samotną?
• Czy można zachęcać osobę samotną do sprzedaży majątku, aby przez pewien okres sama sobie finansowała pobyt w DPS-ie?
• Czy sporządzanie umowy, w której osoba zrzeka się po śmierci majątku na rzecz gminy w zamian za dożywotnie finansowanie pobytu w DPS-ie jest legalne? Czy gmina może przejąć dom osoby umieszczonej w DPS-ie za jej zgodą, jeżeli nie ma osób zobowiązanych do alimentacji?
• Co zrobić z mieszkaniem po śmierci osoby samotnej i umieszczonej w DPS-ie?
• Kiedy kierować się do sądu ze zgłoszeniem o stanie sprawy spadkowej?
• Czy od dzieci zmarłej podopiecznej DPS-u należy wyegzekwować odpłatność za matkę?
• PRZYKŁAD: osoba tuż przed pójściem do DPS-u sprzedała mieszkanie - jej pobyt był wyliczany na podstawie 70% emerytury, a oszczędności nie mogą być ruszone - co zrobić?
• PRZYKŁAD: bezdzietne małżeństwo, majątek przepisany na sąsiadów niespokrewnionych, brak zapisu w akcie notarialnym o dożywotniej opiece. Co w takim przypadku?
• PRZYKŁAD: syn chciał umieścić oboje rodziców w DPS-ie, umowy nie podpisał i odciął wszelki kontakt – jak zareagować?

Wydawanie decyzji

• Kiedy sporządzamy umowę o odpłatności rodziny? Czy przed wydaniem decyzji o odpłatności mieszkańca?
• Co z osobą, która chce być umieszczona w DPS-ie i cały swój majątek przepisała osobie niezobowiązanej, aktem notarialnym z dożywotnim zastrzeżeniem? Czy możemy odmówić, jeżeli obdarowany musi zapewnić opiekę?
• Jak przebiega wydawanie decyzji o odpłatności w przypadku, gdy rodzina nie zgodziła się na przeprowadzenie wywiadu?
• Jeśli strona odmówi wywiadu, to czy musimy wystawić propozycję umowy czy od razu wydajemy decyzję?
• Czy odmowa wywiadu lub zawarcia umowy musi być na piśmie? Czy wystarczy adnotacja urzędowa?
• Jeżeli ktoś został zawiadomiony o wszczęciu postępowaniu, przyszła zwrotka odbioru, to czy możemy przyjąć, że odmówił przeprowadzenia wywiadu lub uchyla się od wywiadu? Czy możemy wówczas zaproponować umowę, a jeżeli jej nie podpisze to wystawić decyzję?
• Jak dokumentować odmowę podpisania umowy w przypadku braku współpracy z zobowiązanym? Czy wystarczająca jest notatka pracownika socjalnego?
• Czy można wydać decyzję kierującą do DPS-u przy braku danych od klienta o jego zstępnych?
• Czy rodzina może się odwołać od takiej decyzji?
• Czy da się zabezpieczyć przed odwołaniami?
• Ile czasu jest na rozpatrzenie odwołania w sprawie odpłatności za DPS?
• Jaką dokumentację należy przedstawić SKO, kiedy rodzina się odwołuje od decyzji?
• Co zrobić, gdy najpierw zostanie umieszczone jedyne dziecko w DPS-ie, a następnie jego rodzic?
• Jeśli strona odmówi wywiadu, to czy musimy wystawić propozycję umowy czy od razu wydajemy decyzję?
• Czy odmowa wywiadu lub zawarcia umowy musi być na piśmie? Czy wystarczy adnotacja urzędowa?

Jak wygląda procedura egzekwowania odpłatności: od momentu podpisania umowy/wydania decyzji, aż do powstania zaległości?

• Opłata zastępcza za pobyt
• Co, jeżeli dochód netto jest niższy niż wysokość odpłatności?
• Jeżeli mieszkaniec jest właścicielem użytków rolnych powyżej 1 ha, to czy gmina płaci zastępczo?
• Co w przypadku, gdy klient umieszczony w DPS-ie płaci 70%, a my jako gmina resztę i po jego śmierci pozostał po nim majątek? Czy jako gmina możemy wystąpić do sądu o to, aby majątek przeszedł na gminę w zamian za dopłatę do DPS-u?
• Z czego jest finansowana?
• Jak wygląda procedura finansowania jej na drodze egzekucji z administracji?
• Wszczęcie postępowania w przedmiocie zwrotu wydatków poniesionych zastępczo przez gminę za pobyt osoby w DPS-ie
• Ile wynoszą odsetki?

Jak wygląda przeprowadzanie procedury regulowania należności: od powstania należności, aż do uzyskania tytułu wykonawczego?

• Po jakim czasie należy złożyć wezwanie do zapłaty?
• Jak uzupełniać kwotę o kolejne zaległe należności?
• Co jaki czas należy ponownie wzywać do zapłaty?
• Po przekroczeniu jakiej kwoty należy złożyć do sądu wniosek o tytuł wykonawczy?
• PRZYKŁAD: co w przypadku, gdy klient umieszczony w DPS-ie płaci 70%, a my jako gmina resztę i po jego śmierci pozostał po nim majątek? Czy jako gmina możemy wystąpić do sądu o to, aby majątek przeszedł na gminę w zamian za dopłatę do DPS-u?

3. Jak ustalić zwolnienia od opłaty za pobyt w DPS-ie?

• Jeżeli osoba nie przekracza 300% kryterium dochodowego i jest zwolniona z ponoszenia odpłatności, to czy wydajemy decyzję/pismo i na jaki okres?
• Kto decyduje o zwolnieniu o odpłatności?
• Jakie są kryteria zwolnień od odpłatności?
• W jakich sytuacjach można całkowicie zwolnić od opłaty?
• Czy do zwolnienia obligatoryjnego wydajemy decyzję administracyjną?
• Kiedy można zwolnić fakultatywnie?
• Czy zwolnienie z odpłatności wystawiamy dnia powstania obowiązku odpłatności?
• Czy można wziąć pod uwagę zaniedbanie emocjonalne lub niepłacenie alimentów?
• Jaką dokumentację musi przedstawić osoba ubiegająca się o zwolnienie?
• Na czym się oprzeć przy wydawaniu decyzji o zwolnieniu?
• W jaki sposób zwolnić z odpłatności ze względu na wydatki na leki osobę, która ma dochód powyżej 300%?
• Jak dokumentować takie zwolnienie?
• Czy w przypadku zwolnienia fakultatywnego można w jednej decyzji ustalić odpłatność za DPS i zwolnienie z odpłatności? Czy od razu decyzja o zwolnieniu?
• PRZYKŁAD: małoletnia została umieszczona w DPS-ie. Obecnie ma 17 lat. Jako noworodek została pozostawiona w szpitalu po urodzeniu przez matkę biologiczną. Następnie małoletnia została umieszczona w pieczy zastępczej. Czy w tej sytuacji należy szukać biologicznej matki i obciążyć ją odpłatnością za małoletnią?

4. Jak wygląda procedura kierowania interwencyjnego do DPS-u i bez zgody? Krok po kroku.

• Jakie kryteria muszą być spełnione aby móc umieścić osobę w trybie pilnym?
• Jakie kryteria muszą być spełnione aby móc umieścić osobę bez zgody?
• PRZYKŁAD: osoba została umieszczona w DPS-ie bez zgody, na postawie decyzji sądu. Zmienił się opiekun, który chce przenieść osobę do DPS-u w innej miejscowości, położonej bliżej swojego miejsca zamieszkania. Jaka jest procedura? Gdzie nowy opiekun ma się zgłosić i czy my dalej będziemy opłacać DPS, jeżeli osoba jest ubezwłasnowolniona?
• Do kogo się skierować, aby móc skierować interwencyjnie osobę do DPS-u?
• Jakie dokumenty są potrzebne do skierowania w trybie interwencyjnym?
• Jak wygląda procedura w przypadku osoby była bezdomnej i mieszkające w schronisku? Gdy osoba przebywała w szpitalu bez dokumentów?
• Na co należy zwrócić uwagę podczas rozpatrywania przypadków?
• Czy tylko decyzją sądu można zmusić do leczenia? Czy jest jakaś alternatywa?
• Jak pisać wnioski do sądu o skierowanie na przymusowe umieszczenie w DPS-ie?
• Jak postąpić z osobą niewyrażającą zgody, ale stwarzającej zagrożenie dla siebie lub otoczenia?

5. Czy ZOL może być alternatywą dla DPS-u?

• Co jest lepszym rozwiązaniem?
• Kiedy można kierować do ZOL?
• Kto zdecyduje gdzie trafi osoba?
• Na jakiej podstawie?
• Jaki wpływ na decyzję ma ocena na podstawie skali Barthel?
• Jakie są dokumenty potrzebne aby zostać umieszczonym w ZOL?
• Co jest lepszym rozwiązaniem?
• Co zrobić w sytuacji, gdy lekarze kierują osobę do ZOL i na OPS spada obowiązek znalezienia miejsca w ZOL? Czy jeżeli dochody są zbyt niskie, to nie ma szans na ZOL?
• Czy są jeszcze jakieś inne miejsca do których można skierować osobę potrzebującą?
• Jaki jest czas oczekiwania na DPS, a jaki na ZOL?
• Czym się różni finansowanie pobytu w DPS a ZOL?
• Czy mogą grozić konsekwencje zw. nagminnym umieszczeniem w ZOL zamiast w DPS?
• PRZYKŁAD: co zrobić, gdy rodzina nie wyraża zgody na pobyt w ZOL, osoba starsza nie jest w stanie sama wyrazić zgody i widać ewidentne zaniedbanie osoby starszej?

6. Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej z dnia 28 lipca 2023.

• Wsparcie krótkoterminowe w DPS-ie
• Wniosek i postępowanie dot. udzielenia wsparcia krótkoterminowego w DPS-ie
• Odpłatność za pobyt krótkoterminowy w DPS-ie