Wideoszkolenie: Kontrola przydomowych oczyszczalni

W programie m.in., wybrane zagadnienia:

• Co w sytuacji nieuregulowanego statusu prawnego nieruchomości - kiedy ktoś inny jest właścicielem, a inna osoba użytkuje daną nieruchomość?
• Jak kontrolować przedsiębiorców posiadających oczyszczalnie ścieków? Czy procedura kontroli jest taka sama jak przy kontroli POŚ na prywatnych posesjach?
• Czy przy zgłoszeniu eksploatacji oczyszczalni oprócz zgody wydziału budownictwa mamy pobierać dokumenty ze zgłoszeniem wodnoprawnym od właściciela nieruchomości?
• Co w sytuacji, kiedy właściciel wybudował przydomową oczyszczalnię i nie dokonał zgłoszenia do starostwa? Gdzie zgłaszać takie przypadki? Czy i gdzie zgłaszać zamiar eksploatacji, jeśli mieszkańcy zazwyczaj nie wiedzą o takim obowiązku?
• Jakie narzędzia może zastosować urząd, aby wyegzekwować wykonanie inwestycji, jeżeli mieszkańcy nie mają wystarczających środków finansowych na założenie oczyszczalni?
• Jeżeli gmina przyznaje dotacje do budowy przydomowych oczyszczalni i w tych dokumentach dotacyjnych ma wszystkie dane, dotyczące przydomowej oczyszczalni, może z urzędu uznać, że zgłoszenie zostało zrobione, bo organ ma wiedzę i wszystkie dane na podstawie danych rozliczeniowych dotacji? Czy konieczne jest ponowne składanie zgłoszenia przez właściciela?

Szczegółowy program szkolenia:

1. Dokumentacja do kontroli i wymagania formalne – czego mogą wymagać urzędnicy? Czy i na jakiej podstawie urząd może domagać się faktur za wywóz osadów od firm realizujących te działania? Weryfikacja POŚ - jak skutecznie pozyskiwać dokumenty od mieszkańców? Na jakiej podstawie egzekwować umowy wywozu osadów?

• Jak rozumieć sformułowania, że oczyszczalnia: spełnia wymagania prawa zapewnia dostateczny poziom oczyszczania; jest zgłoszona do eksploatacji?
• Co w sytuacji, gdy mieszkaniec nie posiada certyfikatu oczyszczalni? Kto - urząd czy mieszkaniec i od kogo powinien taki dokument uzyskać?
• Jeśli osoby posiadające POŚ nie mają instrukcji eksploatacji, to w jaki sposób złożą wszystkie wymagane informacje do zgłoszenia?
• Czy jeżeli rada miasta/gminy przyjęła uchwałę o tym, że nie trzeba wymagać umów, tylko wystarczą rachunki za wywóz nieczystości, to czy mieszkaniec musi posiadać umowę z firmą prowadzącą wywóz osadów?
• Czy i na jakiej podstawie urząd może domagać się faktur za wywóz osadów od firm realizujących te działania?
• Co zrobić ze starymi oczyszczalniami, które nie posiadają certyfikatów? Czy i na jakiej podstawie można wyegzekwować od mieszkańca modernizację takiej oczyszczalni? Czy i na jakiej podstawie można nałożyć karę za niedostosowanie oczyszczalni do aktualnych norm?
• Co w sytuacji, gdy właściciel nie posiada deklaracji, nie ma żadnych dokumentów, a na dodatek sam skonstruował oczyszczalnię parędziesiąt lat temu?
• Jak postępujemy w przypadku zgłoszonych oczyszczalni, jeśli nie wymagaliśmy certyfikatów? Czy należy wezwać do uzupełnienia?
• W jaki sposób pozyskiwać informacje niezbędne do prowadzenia kontroli z ewidencji ludności? Jak zadbać w tym przypadku o RODO?
• Jakie dokumenty ma przedłożyć właściciel i czego może oczekiwać gmina od właściciela nieruchomości, na której znajduje się POŚ?
• Co, jeżeli posiadacz POŚ przedstawia instrukcje, że odbiór odpadów powinien być przeprowadzany raz na 3 lata?
• Co w sytuacji nieuregulowanego statusu prawnego nieruchomości - kiedy ktoś inny jest właścicielem, a inna osoba użytkuje daną nieruchomość?
• Co w sytuacji, gdy na terenie danej nieruchomości nie ma meldunków, a są one zamieszkałe?
• Co zrobić w sytuacji rozbieżności pomiędzy udokumentowanymi wywozami a czasem określonym w instrukcji na wywóz osadów z POŚ?
• Co w sytuacji, gdy POŚ ma mniejszą przepustowość niż wskazana w przepisach?
• Czy umowa pomiędzy mieszkańcem a firmą zajmującą się wywozem odpadów może być sporządzona na druku faktury? Czy są określone wytyczne, jak powinna wyglądać taka umowa?
• Jakie procedury rozróżniają kontrolę zbiorników bezodpływowych od POŚ?
• Jak uwzględnić mieszkańców zajmujących się rolnictwem, gdzie pobór wody jest znacznie większy, a nie mają wyodrębnionych podliczników?
• Jak kontrolować pobór wody w sytuacji, gdy nieruchomość nie jest podłączona do wodociągu, a woda jest pobierana np. ze studni?
• Co zrobić w sytuacji, gdy zbiornik jest stosunkowo niewielki, a użytkowany jest np. przez 7 osób zamieszkałych?
• Jak powinien wyglądać protokół z kontroli? Czy wystarczy, aby były dane nieruchomości, czy jest zbiornik, czy oczyszczalnia, ile osób zamieszkuje, dowód opłaty za ostatni odbiór, umowa, zużycie wody?

2. Uprawnienia urzędników do prowadzenia kontroli – kogo kontrolować i na jakich zasadach?

• Co może zrobić gmina, jeżeli na jej terenie nie ma firmy, która ma możliwość wywozu osadów z POŚ?
• Czy i na jakiej zasadzie urząd może wystąpić do firmy zajmującej się wywozem nieczystości/osadów? Jak zastosować się w tym przypadku do zasad związanych z ochroną danych osobowych?
• Kto jest zobowiązany do kontroli osadów z oczyszczalni? Co jaki czas należy kontrolować zawartość osadów? Czy urzędnicy podczas kontroli powinni również na te aspekty zwracać uwagę?
• Czy na podstawie art. 150 Prawa ochrony środowiska można zobowiązać podmiot do wykonania próbek osadów? Jakie uprawnienia daje ten artykuł?
• Jakie uprawnienia daje artykuł 360 Prawa ochrony środowiska?
• Co w sytuacji, gdy pobór próbek osadów jest niemożliwy? Co powinien zrobić urzędnik?
• Jak kontrolować przedsiębiorców posiadających oczyszczalnie ścieków? Czy procedura kontroli jest taka sama jak przy kontroli POŚ na prywatnych posesjach?
• Jaki jest zakres kompetencji urzędników wyznaczonych do kontroli z ramienia burmistrza?
• Jak postąpić w sytuacji, gdy podczas kontroli okazuje się, że dana nieruchomość posiada oczyszczalnię, a nie została ona zgłoszona? Jakie są procedury?
• Jak kontrolować oczyszczalnie podlegające pod działalność gospodarczą? Czy takie oczyszczalnie również należy kontrolować?
• Jakie są procedury postępowania w sytuacji, gdy w wyniku kontroli pojawiają się nieścisłości w funkcjonowaniu oczyszczalni?
• Jak rozplanować pracę w momencie, gdy brakuje zasobów ludzkich do wykonywania czynności związanych z kontrolą w terenie?
• Czy jeśli oczyszczalnia nie została zgłoszona do starostwa, to badamy warstwę wodonośną, czy wymagamy badań, oświadczenia?
• Co robimy, jeśli mieszkaniec nie zgłosi eksploatacji POŚ?
• Czy zgłoszenie eksploatacji jest podstawą wpisu do ewidencji POŚ?
• Czy po legalizacji zgłaszamy POŚ do eksploatacji?

3. Jak kontrolować POŚ pod kątem technicznym?

• Jak urzędnik ma kontrolować aspekty techniczne POŚ? Jak sprawdzić, czy oczyszczalnia jest szczelna?
• Co w sytuacji, gdy POŚ nie spełnia aktualnych wymogów?
• Co w sytuacji, gdy oczyszczalnia została założona ponad 20 lat temu i aktualnie nie spełnia ona określonych standardów? Czy urząd może ponieść odpowiedzialność za to, że właściciel nieruchomości nie podejmuje działań mających na celu usprawnienie czy zmodernizowanie oczyszczalni?
• W jaki sposób kontrolować dane techniczne oczyszczalni? Na czym bazować?
• Jak sprawdzać oczyszczalnie ekologiczne pod kątem technicznym? Jak kontrolować oczyszczalnie biologiczne?
• Czy w przypadku biologicznych oczyszczalni z workiem filtrującym trzeba wywozić osady? Zgodnie z instrukcją osady te można wykorzystać jako kompost - czy i jak należy to sprawdzić?
• Rola powiatowego inspektora budowlanego - jak powinna przebiegać kontrola szczelności zbiornika/POŚ?
• Na jakich przepisach bazować podczas zgłaszania nieprawidłowości?
• Czy mieszkańcy posiadający POŚ powinni pobierać próbki osadów i przekazywać je do analizy?
• Jak często powinny być pobierane próbki z osadów?
• Czy kierować się informacjami zawartymi w instrukcji oczyszczalni, czy założeniami rozporządzenia w zakresie wywozu osadów?
• Jak często opróżniać osady z oczyszczalni? Czy należy respektować czas określony w instrukcji oczyszczalni, czy wymagać, aby mieszkańcy stosowali się do czasu określonego w uchwale urzędu?
• Ile razy mają być opróżniane oczyszczalnie?
• Z jaką częstotliwością powinno się wywozić osady ściekowe z POŚ?
• W jaki sposób określić częstotliwość opróżniania osadników przydomowych oczyszczalni? Czy istnieje inna metoda niż z instrukcji użytkowania osadnika
• Jak często powinny być wywożone osady ściekowe? Co w sytuacji rozbieżności terminów?
• Jak podejść do rozbieżności w poborze wody a wywozem osadów z POŚ? Instrukcje do takich oczyszczalni bardzo często określają inne okresy, niż przewiduje uchwalone rozporządzenie o konieczności wywozu zbierających się osadów. Jak zatem ująć te dane?
• Czy przy zgłoszeniu eksploatacji oczyszczalni oprócz zgody wydziału budownictwa mamy pobierać dokumenty ze zgłoszeniem wodnoprawnym od właściciela nieruchomości?
• Jak sprawdzić, czy oczyszczalnia ma odrębne części, które wymagają zgody wodnoprawnej? Zapytać wykonawcę, czy wynika to z dokumentacji?

4. Postępowanie w przypadku braku wodociągu przy nieruchomości. Co w sytuacji, gdy mieszkańcy nie mają możliwości wybudowania oczyszczalni ani zbiornika na nieczystości, a także nie mają możliwości podłączenia do kanalizacji?

• Co w sytuacji, gdy nie ma zbiornika ani oczyszczalni, gdyż w domu nie ma sanitariatów ani bieżącej wody - czy karać mieszkańców mandatami? Jak podejść do takiej sytuacji?
• Co w sytuacji, gdy mieszkańcy nie mają możliwości wybudowania oczyszczalni ani zbiornika na nieczystości?
• Jakie narzędzia może zastosować urząd, aby wyegzekwować wykonanie inwestycji, jeżeli mieszkańcy nie mają wystarczających środków finansowych na założenie oczyszczalni?
• Czy zgodnie z nową ustawą można wydać decyzję nakazującą przyłączenie do sieci posesji wyposażonej w starą oczyszczalnię przydomową?

5. W jaki sposób skutecznie egzekwować od mieszkańców dokumentację dotyczącą wywozu osadów ściekowych?

• Skuteczne egzekwowanie dokumentów - co zrobić, aby mieszkańcy przedkładali niezbędne dokumenty?
• Jak zwiększyć świadomość mieszkańców na temat konieczności wywozu odpadów z przydomowych oczyszczalni ścieków?
• Jakimi kanałami informować mieszkańców o konieczności zgłoszenia utworzenia POŚ bądź przekształcenia ze zbiornika bezodpływowego tak, aby komunikaty nie były ignorowane?
• Jakie są podstawy prawne do ubiegania się o dokumentację z wywozu powstałych osadów?
• Jakimi środkami zaradczymi dysponują urzędnicy, aby skutecznie zwalczać niechęć mieszkańców do współpracy?
• Jakie są skuteczne metody wymagania od mieszkańców obowiązku informowania urzędu o zawarciu umowy na wywóz osadów i dostarczania potwierdzenia wywozu?
• Jak zobligować mieszkańców do donoszenia dokumentacji z wywozu osadów z oczyszczalni?
• Jak zmobilizować ludzi do systematycznego wywożenia osadów?
• Jak zwiększyć świadomość ludzi odnośnie wywozu nieczystości i osadów? W jaki sposób budować świadomość mieszkańców, z czym wiąże się zaniedbywanie regularnych wywozów?
• Jakimi narzędziami mogą posłużyć się urzędnicy, aby uzyskać niezbędną dokumentację? Jakie narzędzia zapewnia aktualne prawo?
• Jak zmotywować mieszkańców do systematycznego zgłaszania, założenia bądź zmian przy przydomowych oczyszczalniach? Jakie techniki będą najbardziej skuteczne?
• W jaki sposób sprawdzić, czy mieszkańcy faktycznie wywożą osady pozostające w oczyszczalni?

6. Czy przydomowa oczyszczalnia ścieków wymaga dodatkowego zezwolenia? Czy poprzednie zezwolenia automatycznie zezwalają na opróżnianie POŚ?

• Co, jeśli nowy mieszkaniec lub nabywca kupuje dom i nie ma wiedzy, czy poprzednik złożył zgłoszenie, a także nie ma wiedzy na temat POŚ lub szamba?
• Co, jeżeli oczyszczalnię wybudowano przed wymogiem uzyskania zgłoszenia wodnoprawnego?
• Jak postępować w przypadku oczyszczalni, które zostały wybudowane przez mieszkańca, a nie przez firmę wykonującą tego typu usługi?
• Co w przypadku, gdy oczyszczalnia została wybudowana, zgłoszona 6 miesięcy od momentu uruchomienia, a gmina nie miała możliwości złożenia sprzeciwu do budowy tej instalacji? Co możemy zrobić?
• Często mieszkańcy mają zbiornik, wstawiają jakieś rury drenażowe i nazywają to oczyszczalnią, bez zachowania jakichkolwiek warunków technicznych, co zrobić?
• Właściciel nieruchomości zgłosił do gminnej ewidencji przydomową oczyszczalnię, którą określił jako drenażową, użytkowaną około 15 lat. Czy można takie zgłoszenie ująć do ewidencji przydomowych oczyszczalni?
• Czy istnieje zakaz stosowania oczyszczalni drenażowych w obrębie aglomeracji?
• Co w sytuacji, kiedy właściciel wybudował przydomową oczyszczalnię i nie dokonał zgłoszenia do starostwa? Gdzie zgłaszać takie przypadki? Czy i gdzie zgłaszać zamiar eksploatacji, jeśli mieszkańcy zazwyczaj nie wiedzą o takim obowiązku?
• Czy przy odbiorze oczyszczalni należy sprawdzać miąższość gruntu?
• Jeśli indywidualna oczyszczalnia spełnia normy substancji zanieczyszczających, określonych w rozporządzeniu, istnieje możliwość zmniejszenia częstotliwości wykonywania badań do 2 rocznie?
• Co w przypadku, gdy mieszkaniec ma możliwości podłączenia się do kanalizacji, a koniecznie chce wybudować POŚ?
• Czy oczyszczalnię ścieków, która nie była używana, mamy traktować jako zbiornik bezodpływowy?
• Czy przydomowa oczyszczalnia ścieków może dalej funkcjonować, jeżeli zostanie zalegalizowana przez PINB? Co, jeżeli istnieje sieć kanalizacyjna i możliwość podłączenia? Czy właściciele nie muszą się podłączyć, bo mają zalegalizowaną przydomową oczyszczalnię ścieków?
• Oczyszczone ścieki są magazynowane w zbiorniku bezodpływowym, a później wykorzystywane do podlewania. Co się dzieje w zimie? Czy na POŚ jest wymagane pozwolenie wodnoprawne?
• Właściciel nieruchomości posiada POŚ, ale na Geoportalu w tym miejscu widnieje studnia. Jak postępować w takim przypadku?
• Czy wykreślić z ewidencji POŚ oczyszczalnie, których właścicielem jest zakład kamieniarski? POŚ został wpisany w ewidencję wiele lat temu, gdy wydano pozwolenie wodnoprawne w tym zakresie. Czy mamy obowiązek zgłosić taką oczyszczalnię do innego organu (WIOŚ, Wody Polskie), żeby oni wykonali kontrolę?
• Czy rozszerzenie o POŚ wymaga dodatkowego zezwolenia? Czy poprzednie zezwolenia automatycznie zezwalają na opróżnianie POŚ?
• Co w przypadku, gdy właściciel nieruchomości ma POŚ i studnię głębinową do poboru wody? Jak w takim przypadku zweryfikować ilość pobranej wody?
• Czy pozwolenia wodnoprawne były od zawsze wymagane?
• Czy wszystkie przydomowe oczyszczalnie przed 09.08.2022 r. wymagały pozwolenia wodnoprawnego?
• W jaki sposób zweryfikować, czy do danej POŚ było zgłoszenie wodnoprawne?
• Czy zgłoszenie wodnoprawne mieszkaniec udostępnia gminie/miastu, czy do starostwa?
• Czy potrzebne jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego na przydomowe oczyszczalnie ścieków do 5m3?
• Od jakiej ilości ścieków przemysłowych wymagane jest pozwolenie wodnoprawne?

7. Jakie kary mogą być nakładane na mieszkańców?

• Czy brak zgłoszenia o założeniu oczyszczalni bądź przekształceniu zbiornika w oczyszczalnie jest podstawą do nałożenia kary na mieszkańca?
• Czy wszystkie osoby posiadające POŚ muszą złożyć do gminy zgłoszenie?
• Co zrobić, jeśli ktoś nie ma rachunków za wywóz osadów? Kiedy powiadomić policję? Kiedy jest możliwe wyegzekwowanie przez urząd skutecznej kary dla mieszkańca za niedopełnienie obowiązku?
• PRZYKŁAD: para emerytów posiadająca zbiornik o wielkości 12m3. Ze względu na fakt, iż ze zbiornika korzysta jedynie dwie osoby, w praktyce nie ma konieczności opróżniania go raz na kwartał, jak zakłada rozporządzenie. Co w takiej sytuacji? Czy należy wyegzekwować od mieszkańców wywóz zgodny z określonym terminem, mimo iż pobór wody nie wskazuje na tak częstą konieczność opróżniania zbiornika? Czy mimo niezgodności pozostawić do wywozu w zależności od potrzeb? Czy urząd może w takim przypadku narazić się na poniesienie kary?
• Jeśli użytkownik BZŚ i POŚ powie, że zawrze umowę jak najszybciej, to czy musimy nałożyć karę?
• Mieszkaniec zgłosił przydomową oczyszczalnię ścieków w momencie wezwania na kontrolę – po 10 latach eksploatacji. Nie złożył wniosku o eksploatacji w gminie, lecz jedynie zamiar budowy w starostwie. Nie ma również kompletnych dokumentów. Kto nakłada karę za niezgłoszenie POŚ?

8. Kary dla urzędów

• Jakie kary są przewidziane za niedopełnienie obowiązku zewidencjonowania POŚ?

9. Dofinansowanie na budowę oczyszczalni - czy jest ono tożsame ze zgłoszeniem do ewidencji?

• Jeżeli oczyszczalnia wykonana jest z dofinansowaniem z budżetu gminy i dane, które są potrzebne do zgłoszenia, są we wniosku o dofinansowanie, to właściciel musi zgłaszać do gminy jej wykonanie?
• Czy organ, mając wiedzę na podstawie wniosku o dofinansowanie, może wprowadzić dane do ewidencji?
• Czy dotacje do budowy przydomowych oczyszczalni powinny być przyznawane do budowy na wybranych terenach, czy nie ma to znaczenia na terenach mocno zurbanizowanych?
• Jeżeli gmina przyznaje dotacje do budowy przydomowych oczyszczalni i w tych dokumentach dotacyjnych ma wszystkie dane, dotyczące przydomowej oczyszczalni, może z urzędu uznać, że zgłoszenie zostało zrobione, bo organ ma wiedzę i wszystkie dane na podstawie danych rozliczeniowych dotacji? Czy konieczne jest ponowne składanie zgłoszenia przez właściciela?

10. Jak skutecznie prowadzić ewidencję POŚ? W jakiej formie powinny być zbierane dane?

• W jakim programie należy prowadzić ewidencję POŚ?
• Czy przydomowe oczyszczalnie ścieków powinny mieć własną ewidencję?
• Jak powinna być skonstruowana ewidencja przydomowych oczyszczalni ścieków?
• Czy musi być odrębna ewidencja niż do GOK? (Gospodarki Odpadów Komunalnych)

11. Czy urzędy będą zobligowane do złożenia dodatkowego sprawozdania z prowadzonej kontroli przydomowych oczyszczalni?

• Czy w sprawozdaniu z kontroli zbiorników bezodpływowych trzeba będzie ująć również skontrolowane do tej pory przydomowe oczyszczalnie ścieków?
• Czy sprawozdania będą dotyczyły również kontroli przydomowych oczyszczalni ścieków?
• Co należy ująć w sprawozdaniu z kontroli?
• Czy w sprawozdaniu należy podać liczbę nałożonych mandatów, liczbę wszczętych postępowań w celu utworzenia zbiornika/oczyszczalni?
• Czy z kontroli POŚ trzeba będzie złożyć dodatkowe sprawozdanie?
• Czy z prowadzonej kontroli POŚ trzeba będzie opracować sprawozdanie?
• Jakie dane z kontroli przydomowych oczyszczalni powinny pojawić się w sprawozdaniu?
• Jak ująć w zestawieniu dane za zużycie wody?
• Jak ma wyglądać sprawozdanie z kontroli przydomowych oczyszczalni ścieków?
• Gdzie, jak i komu przedstawić wyniki z prowadzonej kontroli POŚ? W jakiej formie powinny zostać one przedstawione?