Do wykazu prac legislacyjnych trafił właśnie projekt nowego aktu – Ustawy o rozwiązaniach służących zwiększeniu dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe.

Założeniem nowych regulacji jest przede wszystkim zwiększenie podaży nieruchomości pod kolejne inwestycje mieszkaniowe, jak i również:

1. zlikwidowanie restrykcji dotyczących obrotu nieruchomościami rolnymi w granicach administracyjnych miast oraz rezygnacja z prawa pierwokupu przez KOWR;

2. likwidacja generalnego zakazu ustanawiania prawa użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe;

3. w ramach uproszczonej procedury sporządzania planu miejscowego zawsze będzie istniała możliwość wprowadzenia zmiany polegającej na umożliwieniu budowy dodatkowej pełnej kondygnacji w budynkach niższych niż 30 m;

4. przewiduje upoważnienie rady gminy do określenia w formie uchwały (akt prawa miejscowego) wytycznych, które dotyczą umów urbanistycznych zawieranych w ramach opracowywania zintegrowanych planów inwestycyjnych;

5. moratorium na pobieranie opłaty planistycznej – projekt zakłada wstrzymanie poboru opłat planistycznych dla nieruchomości objętych transakcjami zawartymi w ciągu 2 lat od momentu wejścia w życie nowego przepisu;

6. poprawa działania regulacji zawartych w Ustawie z 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz towarzyszących:

- zniesienie wymogu minimalnego udziału powierzchni handlowo-usługowej w każdej inwestycji;

- doprecyzowanie przepisów regulujących realizację zabudowy śródmiejskiej;

- ustanowienie możliwości zawieszenia biegu terminu procedury inwestycji w przypadku konieczności zmiany lub poprawy wniosku bez potrzeby rozpoczynania całego procesu od nowa;

- rezygnacja z obowiązku tworzenia terenów rekreacyjnych i sportowych na obszarze inwestycji, jeżeli wymagane standardy są spełnione w najbliższym otoczeniu inwestycji;

7. podział nieruchomości zgodnie z zapisami uchwały o lokalizacji inwestycji mieszkaniowej – proponowane rozwiązanie ma na celu w głównej mierze jednoznacznie określenie możliwości dokonania podziału nieruchomości, ale pod warunkiem jego zgodności z obowiązującą uchwałą dotyczącej lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub towarzyszącej, wprowadzone zmiany mają także pozwolić inwestorom na skorzystanie z uproszczonej procedury realizacji takich inwestycji;

8. wprowadzenie dodatkowego terminu na skorzystanie z roszczenia o wykup gruntu przez użytkowników wieczystych – możwliość skorzystania z tego prawa w dodatkowym terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy;

9. wykorzystanie gruntów należących do Skarbu Państwa i Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na cele mieszkaniowe – grunty będące własnością spółek Skarbu Państwa i KOWR będzie można przeznaczyć pod budownictwo mieszkaniowe. Pan zakłada przejęcie nieruchomości, które nie są niezbędne do realizacji statutowych zadań wspomnianych podmiotów, a ich lokalizacja i charakterystyka sprzyjają zagospodarowaniu ich pod nowej inwestycje mieszkaniowe, dzięki czemu będzie możliwe przywrócenie do użytku rozległych terenów, które często są położone w centrach miast, co ma przyczynić się do lepszego zagospodarowania przestrzeni miejskiej;

10. usprawnienie procesu inwestycyjnego w drodze nowelizacji Ustawy Prawo budowlane – proponowana zmiana wprowadza obowiązek dla stron postępowania, które składają odwołania lub zażalenia na decyzje administracyjne wydawane w oparciu o przepisy Prawa budowlanego, aby jednoznacznie określały swoje zarzuty, zakres żądania i przedstawiały dowody uzasadniające swoje stanowisko. Celem zmian jest przede wszystkim usprawnienie procesu wydawania pozwoleń na budowę, co ma wpłynąć na przyspieszenie realizacji rozpoczętych inwestycji;

11. pomoc publiczna de minimis w gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa i JST – aby ograniczyć obowiązkowe udzielanie pomocy publicznej w ramach limitu pomocy de minimis wyłącznie do przypadków sprzedaży gruntów użytkownikom wieczystym, którzy prowadzą działalność gospodarczą, proponuje się przywrócenie wcześniejszego brzmienia przepisu art. 10 ust. 5 Ustawy o gospodarce nieruchomościami sprzed nowelizacji z Ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminny, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomości, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw i dodanie nowego ustępu 1 do przepisu art. 69a tejże ustawy;

12. ustanowienie przepisów, które umożliwią wprowadzenie nowego wzoru świadectwa potwierdzającego uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości, a dokument przyjmie formę dwustronnej, spersonalizowanej karty identyfikacyjnej

MORATORIUM, CZYLI TYMCZASOWE ZAWIESZENIE POBIERANIA OPŁATY PLANISTYCZNEJ

W nowej ustawie ma zostać wprowadzone czasowe moratorium na pobieranie opłaty planistycznej. Jak czytamy w projekcie ustawy zakłada on wstrzymanie poboru opłat planistycznych dla nieruchomości objętych transakcjami zawartymi w ciągu 2 lat od momentu wejścia w życie nowego przepisu.

Opłata planistyczna uregulowana jest w przepisie art. 36 ust. 4 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

„4. Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30 % wzrostu wartości nieruchomości”.

Aby zrezygnować z obowiązku pobierania opłat planistycznych konieczne są regulacje ustawowe. Rada gminy nie ma uprawnień do samodzielnego odstąpienia od określania wysokości tej opłaty w drodze uchwały. Podobnie gmina nie może zrezygnować z prowadzenia postępowań dotyczących ustalenia i egzekwowania tej opłaty, bowiem takie działanie może zostać uznane za niegospodarne i skutkować zarzutami wobec wójta w zakresie naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Każde udzielenie ulgi w zapłacie tej opłaty wymaga przeprowadzenia odpowiedniej procedury zgodnie z przepisami Ustawy o finansach publicznych.

Z punktu widzenia właścicieli nieruchomości opłata planistyczna postrzegana jest jako ukryty i niesprawiedliwy podatek, który nadmiernie ingeruje w prawo własności. Dodatkowo zwraca się uwagę na fakt, iż właściciel sprzedający nieruchomości w momencie uiszczania opłaty planistycznej, de facto ponosił koszty sporządzenia planu miejscowego, mimo że ustawodawca nie uregulował tego wprost.

źródło: legalis.pl, sip.lex.pl, gov.pl