Założenia, na których oparta jest Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy są w znacznej mierze nieaktualne, głównie przez to, że akt obowiązuje już 20 lat i był 200-kroetnie nowelizowany, a sytuacja na rynku pracy dynamicznie się zmienia. Rozwijający się rynek wymusza opracowanie i dostosowanie do obecnej sytuacji nowych przepisów, które będą odpowiadać potrzebom osób poszukujących pracy, bezrobotnym i przedsiębiorców.

Jednocześnie konieczne jest wprowadzenie regulacji, które przełożą się na efektywność działania publicznych służb zatrudnienia w zakresie świadczenia usług dla klientów.

Celem nowej ustawy jest wprowadzenie zmian w działaniach publicznych służb zatrudnienia, które dostosują się do sytuacji na rynku pracy i będą elastyczne w stosunku do zachodzących na nim zmian.

Ciągły rozwój technologii, trendy konsumpcyjne, globalizacja i inne zmiany społeczne – to wszystko wpływa na charakter pracy i sytuację na rynku. Nieustannie będą go kształtować. Miarą efektywności oraz skuteczności państwa jest uważna obserwacja trendów i potrzeb, a także projektowanie adekwatnych rozwiązań do potrzeb obywateli. Konieczne jest bowiem wprowadzenie rozwiązań, które zapewnią rozwój kadry zatrudnionej w publicznych służbach zatrudnienia, aby mogły swoje działania wdrożyć we współpracy z osobami poszukującymi pracy i pracodawcami.

Zadania państwa w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej są realizowane przez publiczne i niepubliczne instytucje rynku pracy. Publiczne służby zatrudnienia odgrywają ważną rolę w zwiększaniu szans na zatrudnienie osób bezrobotnych i poszukujących pracy, a pracodawcom na znalezienie odpowiednich pracowników.

PLANOWANE ZMIANY W PROJEKCIE

Objęcie pomocą osób nieaktywnych zawodowo oraz rolników:

• nastąpi poszerzenie grupy klientów PUP o osoby bierne zawodowo – urzędu pracy będą mogły podejmować działania mające na celu identyfikację, dotarcie oraz aktywizację osób biernych zawodowo;

• urzędy pracy będą mogły realizować projekty finansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+) przeznaczone dla osób biernych zawodowo oraz stosować różne formy pomocy - rozwiązanie to przyczyni się do zwiększenia wskaźnika aktywności zawodowej w Polsce oraz do zmniejszenia wydatków państwa na cele pomocy społecznej;

• rolnicy posiadający nieruchomość rolną obejmującą obszar użytków rolnych o powierzchni powyżej 2 ha przeliczeniowe, nie mający stałych dochodów, będą mogli ubiegać się o status osoby bezrobotnej – w obecnym stanie prawnym osoby te nie mogą zarejestrować się jako osoby bezrobotne w urzędach pracy i korzystać z wszystkich form pomocy przewidzianych w ustawie.

Zwiększenie efektywności urzędów pracy i trwałości zatrudnienia:

• konieczne jest umożliwienie urzędom pracy elastycznego reagowania na problemy i potrzeby swoich klientów - obecnie obowiązujący katalog form pomocy jest dedykowany konkretnym grupom bezrobotnych np. bezrobotnym do 30 roku życia, więc w związku z tym urzędy pracy nie mają możliwości efektywnego wsparcia bezrobotnych czy poszukujących pracy, którzy faktycznie w danym momencie tego wsparcia oczekują

• realizując postulat zwiększenia efektywności urzędów pracy i trwałości zatrudnienia wprowadzono zmiany w zakresie opracowywania Indywidualnego Planu Działania, który będzie opracowywany tylko dla bezrobotnego zarejestrowanego łącznie przez okres ponad 120 dni, długotrwale bezrobotnego oraz bezrobotnego lub poszukującego pracy poniżej 30 roku życia - aktualnie IPD jest opracowywany obowiązkowo dla każdego bezrobotnego w ciągu 60 dni od rejestracji;

• wprowadzenie ograniczania katalogu osób, którym zostanie sporządzony IPD pozwoli skupić się na aktywizacji zawodowej osób potrzebujących szczególnego wsparcia ze strony urzędów pracy;

• zostanie wprowadzony obowiązek częstszego kontaktu pracownika urzędu z klientem PUP w okresie realizacji IPD – co najmniej raz na 30 dni a nie na 60 jak jest obecnie;

• jeżeli w wyniku realizacji IPD bezrobotny podejmie zatrudnienie lub rozpocznie działalność gospodarczą wówczas doradca do spraw zatrudnienia, za zgodą tego bezrobotnego, będzie mógł utrzymywać z nim kontakt przez okres do 60 dni od dnia jego wyrejestrowania, mający na celu jego wspieranie w utrzymaniu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej – rozwiązanie to ma na celu zwiększenie szans bezrobotnego na jego trwałe pozostanie na rynku pracy;

• umożliwione zostanie łączenie kilku form pomocy kierowanych do jednego bezrobotnego, tzw. „pakiet aktywizacyjny” – zostanie on wprowadzony z myślą o tych bezrobotnych, wobec których niezbędne jest zastosowanie wielopoziomowego, kompleksowego wsparcia (więcej niż jednej formy pomocy), aby umożliwić im powrót i utrzymanie się na rynku pracy, skuteczną zmianę kwalifikacji lub podjęcie pierwszego zatrudnienia;

• zostanie wprowadzony „staż plus”, który będzie polegać na ułatwieniu nabywania w ramach stażu nie tylko umiejętności, ale także kwalifikacji zawodowych, premiowanych wypłatą dodatku do stypendium dla stażysty oraz premii dla pracodawcy - zastąpi on przygotowanie zawodowe dorosłych, który jest niezmiernie rzadko wykorzystywane;

• wprowadzone zostaną nowe zasady wsparcia dla osób do 30. roku życia, które wynikają zalecenia Rady Unii Europejskiej z dnia 30 października 2020 r. w sprawie pomostu do zatrudnienia – wzmocnienia Gwarancji dla młodzieży - będą one polegały na przeprowadzaniu oceny umiejętności cyfrowych osoby do 30. roku życia rejestrującej się jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy, co wiąże się również z wyznaczeniem w każdym PUP doradcy ds., zatrudnienia pełniący funkcję doradcy ds. osób młodych;

• zostanie prowadzone pożyczka edukacyjna w wysokości do 400% przeciętnego wynagrodzenia – środki finansowe będą mogły być wykorzystane na opłacenie kosztów szkolenia, studiów podyplomowych, potwierdzenia wiedzy i umiejętności, uzyskania dokumentów potwierdzających nabycie wiedzy i umiejętności oraz na kontynuację nauki w formach szkolnych;

• o bon na zasiedlenie będą mogły ubiegać się wszystkie osoby bezrobotne bez względu na wiek;

• przedsiębiorstwa rodzinne będą mogły ubiegać się o formy pomocy udzielane przez PUP - da to możliwość wsparcia pomimo pokrewieństwa klienta PUP z pracodawcą, u którego podjął lub planuje podjąć zatrudnienie lub współpracować w ramach innych form pomocy;

• powiatowe urzędy pracy będą mogły zlecać działania w zakresie reintegracji społecznej na rzecz osób długotrwale bezrobotnych - działania te będą mogły być zlecane instytucjom tworzącym centra lub kluby integracji społecznej lub podmiotom ekonomii społecznej, o których mowa w ustawie z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej, prowadzącym działalność statutową na rzecz integracji i reintegracji społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym lub przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym.

Zwiększenie mobilności osób poszukujących pracy:

• bezrobotny będzie miał możliwość wyboru urzędu pracy, z którym będzie współpracował;

• zniesione zostanie powiązanie osoby bezrobotnej z urzędem pracy właściwym ze względu na miejsce zameldowania.

Skrócenie czasu poszukiwania pracy:

• efektem zmian ma być zwiększenie ilości zróżnicowanych ofert pracy na portalu ePraca;

• przyjęte rozwiązanie umożliwi podmiotom publicznym (pracodawcom) dotarcie z informacją o naborach do większej liczby potencjalnych kandydatów do pracy;

• wdrożony zostanie nowoczesny system automatycznego dopasowywania życiorysów zawodowych (CV) osób szukających pracy do ofert pracy.

Lepsza pomoc rodzinom osobom powracającym na rynek pracy po urodzeniu dziecka, osobom opiekującym się osobami zależnymi:

• pierwszeństwo w skierowaniu do udziału w formach pomocy określonych w projektowanej ustawie będzie przysługiwało, m.in. bezrobotnym członkom rodzin wielodzietnych posiadającym Kartę Dużej Rodziny;

• opiekunowie osób niepełnosprawnych będą mogli korzystać ze wszystkich form wsparcia na takich samach zasadach jak bezrobotni.

Wsparcie w zatrudnieniu seniorów:

• wprowadzona zostanie nowa forma pomocy, która będzie skierowana do przedsiębiorców zatrudniających seniorów;

• przedsiębiorca będzie mógł otrzymać dofinansowanie za zatrudnienie osoby, poszukującej pracy (np. emeryta), który ukończył 60 lat – w przypadku kobiety lub 65 lat – w przypadku mężczyzny - wysokość dofinansowania będzie wynosić maksymalnie do 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie.

Unowocześnienie i zautomatyzowanie usług urzędów pracy:

• przeprowadzona zostanie modernizacja lub stworzenie nowego serwisu elektronicznych usług dla klienta (indywidualnych kont online) oraz wdrożenie nowoczesnych rozwiązań wspierających klienta w poszukiwaniu pracy (np. w ramach sztucznej inteligencji);

• nastąpi usprawnienie składania ofert pracy poprzez zmniejszenie zakresu obligatoryjnych informacji wymaganych od pracodawcy zgłaszającego ofertę pracy.

Szerszy dostęp do Krajowego Funduszu Szkoleniowego dla osób prowadzących firmy jednoosobowe oraz osób pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych: osoby prowadzące firmy jednoosobowe oraz osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych będą mogły ubiegać się o środki z KFS - aktualnie z tych środków mogą korzystać tylko pracodawcy, a przyznane środki mogą przeznaczyć na kształcenie swoje lub swoich pracowników.

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ŚRODKAMI FUNDUSZU PRACY – kontynuacja rozwiązań obowiązujących od 1 stycznia 2024 r.

1. zwiększona wysokość rezerwy dysponenta Funduszu Pracy;

2. pozostawienie wysokości środków na Krajowy Fundusz Szkoleniowy na poziomie 4-6%;

3. dofinansowanie wynagrodzeń pracowników PUP realizujących zadania określone w ustawie - aktualne rozwiązanie jest czasowe, wprowadzone na lata 2025-2026;

4. wydłużenie okresu badania efektywności zatrudnieniowej i kosztowej podstawowych form pomocy do 180 dni od dnia zakończenia ich realizacji (przy jednoczesnym określeniu, że efekt zatrudnieniowy jest uznawany, gdy aktywizowana osoba, wykonuje pracę niesubsydiowaną - bez dofinansowania z Funduszu Pracy przez co najmniej 90 dni);

5. rozszerzenie kręgu podmiotów opłacających składki, m.in. o członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tej funkcji;

6. poszerzenie katalogu wydatków o koszty usług pocztowych, usług tłumaczenia oraz materiałów biurowych i papierniczych ponoszonych w ramach wykonywania zadań wynikających z koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

źródło: gov.pl