Ministerstwo Finansów po licznych rozmowach, które przeprowadziło z samorządami oraz organizacjami zrzeszającym JST postanowiło przygotować projekt nowej Ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Założenia wspomnianej ustawy skupiają się przede wszystkim na działaniach, które pozwolą wzmocnić, uporządkować i ustabilizować finanse jednostek samorządu terytorialnego przez zwiększenie ich własnych dochodów. Przepisy obejmą również zmianę podstawy naliczania dochodów JST z tytułu udziału w podatku od osób fizycznych i osób prawnych z podatku należnego na dochody podatników oraz powiększenie bazy naliczania dochodów JST z tytułu udziału we wspomnianych podatkach o kwoty dochodów z podatku zryczałtowanego od przychodów ewidencjonowanych.

W projekcie aktu możemy znaleźć także subwencję ogólną dla tych jednostek, które będą miały znacznie niższe dochody od wskazanego zapotrzebowania finansowego. Doktryna finansów publicznych określa subwencję ogólną jako „świadczenia publicznoprawne państwa na rzecz innych podmiotów publicznoprawnych o charakterze bezzwrotnym, ogólnym, bezwarunkowym i nieodpłatnym”. Przepis art. 112 ust. 1 pkt 3 mówi o tym, że wydatku budżetu państwa przeznaczane są na subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego, na którą składają się: część wyrównawcza, część oświatowa i cześć rozwojowa dla gmin, powiatów i województw, część równoważąca dla gmin i powiatów, część regionalna dla województw.

Ministerstwo Finansów zaproponowało odejście od kilku rezerw subwencji ogólnej i stworzenie jednej dla wszystkich jednostek, z których będą mogły uzupełniać swoje dochody.

Zmiany obejmują również wydzielenie miast na prawach powiatu jako oddzielnej kategorii jednostek samorządu terytorialnego oraz naliczanie potrzeb finansowych JST (potrzeby oświatowe i rozwojowe, wyrównawcze i uzupełniające, ekologiczne), które docelowo zastąpią odrębne części subwencji ogólnej. Nowe rozwiązania pozwolą zwiększyć wpływ samorządu na podział środków dla jednostek, co przełoży się na ograniczenie, a późniejszą likwidację niepotrzebnego i nadmiernego przepływu środków pieniężnych między konkretnymi samorządami a budżetem państwa.

Dochody jednostek z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych i osób prawnych będą niezależne od wprowadzanych zmian w prawie podatkowym.

Ministerstwo Finansów po wyliczeniach, szacuje że w 2025 r. dochody jednostek samorządu terytorialnego powiększą się o blisko 16 mld zł:

tabela: gov.pl, Ministerstwo Finansów

ŚRODKI PRZEZNACZONE NA OŚWIATĘ

Środki finansowe do przeznaczenia na oświatę zostaną zwiększone o skutki podwyżek wynagrodzeń dla zatrudnionych nauczycieli w przedszkolach. Ponadto zostaną zabezpieczone dodatkowe finanse na realizację zadań związanych z wychowaniem przedszkolnym w związku ze wzrostem liczby dzieci będących w wieku przedszkolnym.

OCHRONA ŚRODOWISKA

Nowa ustawa przewiduje zabezpieczenie środków na wsparcie jednostek, na których terenie znajdują się obszary o szczególnych walorach przyrodniczych chronionych prawem. Przewidziana stawka bazowa to 310 zł za hektar powierzchni.

źródło: sip.lex.pl, sejm.gov.pl, gov.pl