Strona samorządowa oczekuje pilnej interwencji legislacyjnej w zakresie uregulowań prawnych dotyczących procesu zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. Poddawane są wątpliwości obowiązujące uregulowania dotyczące zatwierdzania taryf oraz sposoby wywiązywania się Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie jako podmiotu zatwierdzającego taryfy za wodę i ścieki.

Ministerstwo Infrastruktury pracuje nad nowelizacją Ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz Prawa wodnego. Głównym założeniem noweli jest zmiana zasad zatwierdzania taryf za wodę i ścieki.

Nowelizacja ma zostać przyjęta przez Radę Ministrów w III kwartale 2024 r., zatem nie jest wykluczone wejście zmian w życie jeszcze w tym roku.

PODNOSZONE ZARZUTY

1. Długi okres zatwierdzania taryf za wodę i ścieki przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie – procedura administracyjna obejmująca dwie instancje administracyjne;

2. Arbitralne rozpatrywanie pilnych wniosków bez uwzględnienia potrzeb przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych na lokalnym poziomie;

3. Mała elastyczność prowadzonych postępowań administracyjnych;

4. Postulat decentralizacji zadań z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków ze szczebla dużych regionów na poziom gminny, ponieważ gospodarka wodno-ściekowa jest realizowana w obrębie lokalnych, małych jednostek;

5. Uwzględnienie dotychczas wypracowanych rozwiązań w zakresie procesu zatwierdzania taryf, co pozwala na ustalanie cen za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków na poziomie akceptowalnym przez lokalną społeczność;

6. Potrzeba opracowania instrumentu, który zapewni ochronę społeczności lokalnej przed nieuzasadnionym wzrostem cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych wyłącznie w oparciu o merytoryczne przesłanki.

ROZWIĄZANIA PLANOWANE W PROJEKCIE

1. Częściowy powrót do uregulowań, które obowiązywały przed wejściem w życie przepisów Ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę oraz zbiorowym odprowadzaniu ścieków, czego skutkiem ma być zapewnienie odpowiedniej elastyczności i szybkości rozpatrywania wniosków. Samorządy wskazują, że we wcześniejszym stanie prawnym zatwierdzanie taryf miało miejsce w ramach jednoinstancyjnego postępowania przed radą gminy i chcą ponownie włączenia tego organu do procesu zatwierdzania;

2. Ponowne przypisanie radzie gminy kompetencji do zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. W drodze uchwały rady gminy będą zatwierdzane taryfy rozumiane jako zestawienie ogłoszonych cen i stawek opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków wraz z warunkami ich stosowania, z wyłączeniem taryf zmienianych w związku ze zmianą stawki podatku od towarów i usług;

3. Przypisanie Wodom Polskim kompetencji ingerencji w proces zatwierdzania taryf, jeżeli będą one ustalane na poziomie znacznie wyższym od średniego w danym regionie wodnym, co wiąże się z zapewnieniem ustawowej ochronie interesów odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych przez procedurę obowiązkowego uzyskiwania stanowiska od PGW Wody Polskie w przypadku wystąpienia zagrożenia ustalenia stawek opłat na znacznie wyższym poziomie niż średni;

4. Podstawowy tryb procedury zatwierdzania taryf za wodę i ścieki ma być realizowany w oparciu o rozwiązania prawne o obowiązujące przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę oraz zbiorowym odprowadzaniu ścieków;

5. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne będzie inicjować procedurę przekazując wójtowi / burmistrzowi / prezydentowi miasta wniosek o zatwierdzenie taryf wraz z projektem taryfy i uzasadnieniem w odpowiednim terminie przed dniem upływu okresu obowiązywania dotychczasowej taryfy;

6. Wójt / burmistrz / prezydent miasta będzie dokonywać formalnego sprawdzenia projektu taryfy pod względem zgodności z przepisami Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz Ustawy Prawo wodne;

7. Rada gminy będzie podejmować uchwały o zatwierdzeniu taryf w odpowiednim terminie od dnia złożenia wniosku albo o odmowie zatwierdzenia taryfy, jeżeli będzie ona niezgodna i będzie naruszać regulacje zawarte w Ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz Ustawy Prawo wodne oraz jeżeli nie zostaną przedstawione bez wymaganych stanowisk specjalistycznych organów;

8. Uchwały rady gminy zatwierdzające taryfy będą wchodzić w życie po upływie odpowiedniego okresu od dnia jej ogłoszenia przez wójta / burmistrza / prezydenta miasta w Biuletynie Informacji Publicznej właściwej gminy. W przypadku, gdy rada gminy nie podejmie uchwały w ustawowym terminie od dnia otrzymania wniosku o ich zatwierdzenie, taryfy zweryfikowane przez ww. organy wejdą w życie bez ich zatwierdzenia;

9. Jeżeli projekt taryfy zakłada wzrost cen i stawek opłat nowej taryfy dotyczącej odprowadzania ścieków lub zaopatrzenia w wodę do wysokości przewyższającej co najmniej o 15% średnią wysokość cen i stawek opłat taryfy dotyczącej odprowadzania ścieków lub zaopatrzenia w wodę w danym regionie wodnym – obowiązującej w roku poprzednim – wtedy wymagane będzie uzyskanie stanowiska organu regulacyjnego w zakresie zatwierdzenia taryfy. Wzrost cen za wodę lub ścieki wyższy o 15% niż średnia cena dostaw wody i odbioru ścieków będzie wymagał odpowiedniej analizy także przez organ regulacyjny;

10. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej, nie później niż do dnia 31 października każdego roku w drodze obwieszczenia będzie ogłaszać wysokość cen i stawek opłat taryfy dotyczącej zaopatrzenia w wodę dla każdego regionu wodnego obowiązującej w roku poprzednim oraz odprowadzania ścieków dla każdego regionu wodnego obowiązującej w roku poprzednim. PGW Wody Polskie będą analizować projekt taryfy wraz z uzasadnieniem pod względem zgodności z przepisami Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz przepisami Ustawy Prawo wodne, a także zmiany warunków ekonomicznych wykonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne działalności gospodarczej, w tym marżę zysku, oraz weryfikować koszty związane ze świadczeniem usług, pod względem celowości ich ponoszenia;

11. Zostanie zniesiona opłata za zatwierdzenie taryfy. Pozwoli to na ograniczenie kosztów przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych.