Wideoszkolenie: Retencja wodna i prawo wodne

W programie m.in., wybrane zagadnienia:

• Jakie są obowiązki wójta/burmistrza/prezydenta w związku z opłatą za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej?
• Wody deszczowe na działce – zagospodarowanie/odprowadzanie tych wód przez właścicieli
• Co zrobić, jeśli podmiot nie zgadza się z wysokością opłaty i składa reklamację?
• Przykładowe naliczenia za pobór wody
• Czy obciążać cmentarze komunalne opłatą retencyjną?
• Jak postępować w przypadku podwyższenia terenu, kiedy nastąpiło naruszenie stosunków wodnych, ale nie ma szkody i nie wiadomo, czy wydawać decyzję o przywróceniu do stanu poprzedniego
• Zastosowanie prawa budowlanego w kierunku modernizacji, konserwacji cieków wodnych i urządzeń. Co jest wymagane, kiedy trzeba modernizować, kiedy nie?

Wzory pism, jakie otrzymają uczestnicy:

Szczegółowy program szkolenia:

Pytania uczestników, na jakie udzieliliśmy odpowiedzi podczas ostatnich szkoleń:

• Do jakiego czasu możemy naliczyć opłatę wstecz dla podmiotu, który nie złożył oświadczenia?
• Jak naliczyć opłatę, jeżeli nieruchomość ma kilku współwłaścicieli?
• Czy w przypadku księgi wieczystej, obejmującej 7 działek ewidencyjnych, procent uszczelnienia nieruchomości należy określać dla wszystkich działek łącznie, niezależnie od tego, czy działki sąsiadują ze sobą?
• Jeśli księga wieczysta obejmuje kilka działek, to czy sumujemy ich powierzchnię, aby sprawdzić, czy posiada wymaganą wielkość?
• Czy można naliczyć opłatę, jeżeli podmiot uchyla się od złożenia oświadczenia, a nieruchomość się do tego kwalifikuje, co zostało potwierdzone kontrolą (protokół)?
• Podmiot raz złożył oświadczenie, na podstawie którego została mu naliczona opłata, ale później co kwartał już tego nie robił, pomimo upomnień i wezwań. Została wydana decyzja o naliczeniu opłaty za okres, od którego powinien płacić. Uiścił opłatę, ale dalszych oświadczeń składać nie chce. Jak często należy wydawać decyzje? Za kwartał, czy można co roku?
• Jeżeli podmiot raz złożył oświadczenie dotyczące swojej nieruchomości i dostał informację, że jest objęty opłatą i zobowiązany do składania kwartalnych oświadczeń, ale tego nie robi, to czy można wystawić informację o naliczeniu co kwartał na podstawie pierwszego i jedynego oświadczenia, które złożył?
• Rowy Skarbu Państwa nieujęte w ewidencji Wód Polskich. Rowy są zaniedbane. Czyją kompetencją jest wezwanie właścicieli gruntów przyległych do ich udrożnienia?
• Rów Skarbu Państwa w rzeczywistości nie istnieje. Właściciele przyległych nieruchomości wnioskują o jego odbudowę, ponieważ zalewane są ich nieruchomości. Kto jest zobowiązany do odbudowy rowu?
• Czy trzeba naliczać opłatę, jeżeli podmiot posiada pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie do cieku wód za pomocą kanalizacji deszczowej?
• Co w sytuacji, gdy nie mamy pewności czy podmiot jest podpięty do KD? Czy możemy wysłać oświadczenie?
• Czy informacje wysyłamy i do podmiotu, i do wydziału finansowego?
• Czy informację z naliczeniem opłaty retencyjnej dla gminy wydaje wójt?
• Co, jeśli podmioty nie złożą oświadczenia?
• Kiedy podmiot winien złożyć oświadczenie dot. zmniejszenia naturalnej retencji?
• Jeżeli w trakcie oględzin ustalamy, że zalewanie jest przez podniesiony teren, to czy zawieszamy postępowanie z przepisu art. 234 Prawa wodnego, a wszczynamy z przepisu art. 26 Ustawy o odpadach?
• Na nieruchomości jest zbiornik retencyjny, a właściciel nieruchomości sąsiedniej złożył pismo o naruszenie stosunków wodnych, ponieważ zbiornik jest za mały i nie zbiera wody z tej nieruchomości i przelewa się przez nieruchomość? Kto powinien prowadzić postępowanie, gmina czy Wody Polskie?
• Czy gmina ponosi opłaty z tytułu zmniejszenia retencji na działce drogowej, która ma powyżej 3500 m2?
• Od kiedy należy naliczyć opłatę przedsiębiorcy, jeżeli robimy to po raz pierwszy?
• Co w przypadku, gdy podmiot nie złoży informacji o powierzchni wyłączonej?
• Czy burmistrz sam sobie wystawia informację o opłacie?
• W jaki sposób powinien postąpić organ, jeżeli ze złożonego oświadczenia wynika, że podmiot nie kwalifikuje się do opłaty? Czy organ zostawia oświadczenie czy informuje podmiot, że jest on zwolniony z opłaty?
• Co w przypadku, gdy oświadczenie złożono na dwie księgi wieczyste i zsumowano powierzchnię nieruchomości z dwóch ksiąg? Czy należy złożyć pismo o poprawę oświadczenia, ponieważ dla jednej nieruchomości jest jedna księga wieczysta? Nieruchomości z dwóch ksiąg wieczystych znajdują się obok siebie i są użytkowane przez rzez sklep wielkoobszarowy
• Co grozi gminie, która nie upomina się o składanie oświadczeń?
• Czy sumujemy powierzchnię dwóch nieruchomości jednego właściciela? Czy podlega on opłacie?
• Czy należy cofnąć się do roku 2018, jeżeli nie naliczaliśmy opłat i zaczniemy robić to dopiero w tym roku?
• Czy naliczanie opłaty wstecz nie przedawania się po upływie 5 lat?
• Czy na przedsiębiorcy ciąży obowiązek złożenia oświadczenia o zmniejszeniu retencji wody?

1. Prawo wodne w praktyce – jaki jest zakres zadań poszczególnych organów? Kanalizacja a kompetencje w ramach Prawa wodnego

• Jakie jest podział zadań w Wodach Polskich, Zarządach Zlewni i urzędach?
• Jaki jest zakres przedsięwzięć, które są kwalifikowane jako usługi wodne?
• Jakie zadania i kompetencje należą do gminy po wprowadzeniu nowego Prawa wodnego?
• Obowiązujące terminy
• Powszechne wykorzystanie wód
• Kto będzie musiał dokonać pomiaru zabetonowania powierzchni nieruchomości, tam, gdzie nie ma kanalizacji deszczowej? (jedna księga wieczysta na nieruchomość)
• Wody deszczowe na działce – zagospodarowanie/odprowadzanie tych wód przez właścicieli

2. Pozwolenia wodnoprawne – wydawanie pozwoleń, kompetencje poszczególnych jednostek, wydłużenia i przekroczenia ustaleń zawartych w pozwoleniu. Tworzenie kąpielisk

• Pozwolenia wodnoprawne – najważniejsze informacje
• Czym jest szczególne korzystanie z wód?
• Czy (i w jakich przypadkach) szczególne korzystanie z wód wymaga pozwolenia wodnoprawnego?
• Co zrobić w przypadku przekroczenia z pozwolenia wodnoprawnego?
• Co zrobić, jeśli nie ma pozwolenia wodnoprawnego?
• Przedłużenie pozwolenia wodnoprawnego
• Wyloty kontrolowane przez Wody Polskie: co zrobić, jeśli podmioty, które mają wyloty do rzeki, nie mają pozwolenia wodnoprawnego?
• Jakie wody mogą być wykorzystywane do kąpieli?
• Do kiedy ustalać sezon kąpieliskowy – uchwała
• Podanie do publicznej wiadomości –ile dni powinno być widoczne na BIP-ie?
• Jak gmina powinna prowadzić ewidencję kąpielisk?
• Jakie informacje powinna zawierać ewidencja i aktualizacja kąpielisk?
• Kto wydaje decyzje o kąpieliskach?
• Jakie organy uczestniczą obecnie w wydaniu decyzji?

3. Opłaty – wysokość, rodzaje, zastosowanie. Kiedy jakie opłaty naliczać? Kto jest z nich zwolniony? Jak je naliczać?

• Kiedy stosować opłaty podwyższone?
• Opłata legalizacyjna- możliwość zalegalizowania urządzeń wodnych - ile wynosi opłata legalizacyjna? Jaka dokumentacja jest niezbędna?
• Czy są jakieś przypadki zwolnienia z opłaty za usługi wodne?
• Czy opłaty różnią się kwartałami?
• Jak pomniejszyć opłaty w przypadkach, gdy na nieruchomości jest studzienka, a nieruchomość nie odprowadza wody deszczowej do kanalizacji zbiorczej - jaką stawkę wtedy brać pod uwagę: 10%, 30%?
• Kto jest zwolniony z opłaty 3,5 tys. (oprócz np. wszelkich nieruchomości kościelnych)?
• Co zrobić, jeśli podmiot nie zgadza się z wysokością opłaty i składa reklamację?
• W jaki sposób rozpatrywać reklamację?
• Co zmieniło się w opłatach za kanalizację deszczową na nowych zasadach?
• Jakie opłaty pobiera gmina?
• Które opłaty ustala gmina?
• Obliczanie opłaty za kanalizację deszczową: na co zwracać uwagę? Jakie informacje w tej sprawie należy wysyłać do Wód Polskich?
• Naliczanie opłat: jak je naliczać; od czego zależy ich wysokość; co należy uwzględnić w naliczaniu opłaty?
• Czy jeśli trwa budowa, to już naliczamy opłaty za usługi wodne?
• Wody opadowe, a ścieki – omówienie niejasności związanych z kwestiami płatności oraz naliczaniem opłat

4. Retencja wodna – naliczanie opłat retencyjnych. Kiedy i jak należy je naliczać? Kto jest z nich zwolniony? Omówienie problematycznych przypadków

• Jak naliczyć opłatę, jeżeli nieruchomość ma kilku współwłaścicieli?
• Do jakiego czasu możemy naliczyć opłatę wstecz dla podmiotu, który nie złożył oświadczenia?
• Czy w przypadku księgi wieczystej, obejmującej 7 działek ewidencyjnych, procent uszczelnienia nieruchomości należy określać dla wszystkich działek łącznie, niezależnie od tego, czy działki sąsiadują ze sobą?
• Jeśli księga wieczysta obejmuje kilka działek, to czy sumujemy ich powierzchnię, aby sprawdzić, czy posiada wymaganą wielkość?
• Czy można naliczyć opłatę, jeżeli podmiot uchyla się od złożenia oświadczenia, a nieruchomość się do tego kwalifikuje, co zostało potwierdzone kontrolą (protokół)?
• Podmiot raz złożył oświadczenie, na podstawie którego została mu naliczona opłata, ale później co kwartał już tego nie robił, pomimo upomnień i wezwań. Została wydana decyzja o naliczeniu opłaty za okres, od którego powinien płacić. Uiścił opłatę, ale dalszych oświadczeń składać nie chce. Jak często należy wydawać decyzje? Za kwartał, czy można co roku?
• Jeżeli podmiot raz złożył oświadczenie dotyczące swojej nieruchomości i dostał informację, że jest objęty opłatą i zobowiązany do składania kwartalnych oświadczeń, ale tego nie robi, to czy można wystawić informację o naliczeniu co kwartał na podstawie pierwszego i jedynego oświadczenia, które złożył?
• Czy urząd musi wysłać powiadomienia do właściciela nieruchomości powyżej 3500m2 o wystawienie oświadczeń?
• Czy zgodnie z przepisem art. 552 ust. 2b pkt 2 składanie oświadczeń następuje 30 dni od dnia, w którym upłynął ostatni dzień przypadający na koniec kwartału?
• Czy jeżeli kończy się pierwszy kwartał, to podmiot ma jeszcze miesiąc na złożenie oświadczenia?
• Jakie są obowiązki wójta/burmistrza/prezydenta w związku z opłatą za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej?
• Czy w przypadku parkingu jest obowiązek naliczania opłat za zmniejszenie retencji?
• Opłaty retencyjne – co, jeśli Kowalski nie zgadza się z naszą informacją, jakie są podstawy nieuznania reklamacji? Czy na naszą decyzję służy skarga do sądu?
• Współpraca z księgowością czy i kiedy wpłynęły opłaty retencyjne
• Czy obciążać cmentarze komunalne opłatą retencyjną?
• Art. 270 ust. 7. Wyjaśnienie problemów dotyczących retencji i opłat retencyjnych w przypadku, kiedy obiekt zajmuje więcej niż 70 % działki. Jak w praktyce ma wyglądać naliczanie opłat? Uczestnicy otrzymają dodatkowo wzór decyzji
• Jak ustalić wysokość opłaty za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej?

5. Naruszenie stanu wody na gruncie – jak radzić sobie z konfliktami? Na co zwrócić uwagę w czasie prowadzenia postępowania? Jakie są obowiązki urzędnika w tym przypadku? Omówienie sytuacji problemowych

• Jeżeli skarżący wykonał na swojej (zalewanej) nieruchomości zagłębienia, w których gromadzi się woda naturalnie spływająca z działki sąsiedniej, to czy można uznać, że nie doszło do zmiany stosunków wodnych? Czy doszło z winy skarżącego?
• Jeśli ktoś już raz złożył wniosek o zalewanie i została wydana decyzja o umorzeniu sprawy, gdzie nie została stwierdzona zmiana stanu na gruncie, to czy możemy znów złożyć wniosek o zalewanie?
• Czy można umorzyć postępowanie, jeżeli podczas prowadzonego postępowania wynikły nowe okoliczności i stwierdzono, że zalewanie może powodować rów, który kiedyś istniał na działce sąsiedniej, a następnie przekazać sprawę do Wód Polskich?
• Na podstawie pozwolenia gmina ma obowiązek usuwania zatorów - zespół krajobrazowy. Kto odpowiada za naprawę skarpy rzeki?
• Jakie organy, instytucje, dokumenty mogą posiadać/zawierać dane pomocne w celu określenia warunków hydrogeologicznych danego terenu, ilości opadów czy udowodnienia stronie niezgodnego z przepisami podwyższenia terenu danej nieruchomości (poza biegłym z dziedziny hydrogeologii),
• Zakres kompetencji Wód Polskich, nadzoru budowlanego i wójta; jaki jest rzeczywisty zakres kompetencji poszczególnych organów administracji, a kiedy sprawa winna trafić do sądu cywilnego?
• Instrumenty, jak prowadzić całe postępowanie, kto jest stroną w postępowaniu – czasem stroną nie jest właściciel i ta odpowiedzialność się rozmywa. Co w takich sytuacjach?
• Na jakie aspekty zwrócić uwagę w przedmiotowym postępowaniu?
• Wszelkie kwestie związane z podwyższeniem terenu, nawiezieniem ziemi i/lub gruzu po podwyższeniu dużej działki woda znacząco zmieniła bieg, są zalania – jak powinno przebiegać całe postępowanie w takiej sytuacji
• Kwestia włączenia fotografii przedłożonej przez jednego z wnioskodawców do materiału dowodowego – jakie "cechy" musi spełniać dokumentacja zdjęciowa przekazana przez stronę, by mogła stanowić dowód w sprawie?
• Sąsiedzkie kłótnie o spływ/spadki wody z posesji na posesję sąsiada, co zrobić w takiej sytuacji?
• Podniesienie terenu sąsiada, podmywanie przez sąsiada. Rozwiązania
• Jak zatrzymać konflikty sąsiedzkie choćby na czas trwania postępowania?
• Jakie są sposoby/drogi "ugodowego" rozwiązania sporów sąsiedzkich w tym zakresie?
• Czy za wydanie przedmiotowej decyzji konieczne jest uiszczenie przez stronę opłaty skarbowej - jeśli tak, to w jakiej wysokości?
• Zatwierdzanie ugód
• Obowiązki właściciela gruntów co do zakłóceń stosunków wodnych; jak egzekwować przywrócenie stosunków do stanu poprzedniego? Jak to wytknąć właścicielowi/ temu kto zakłóci stan prawny?
• Stosowanie art. 234 obecnie obowiązującego Prawa wodnego, przykłady orzeczeń związanych z tym artykułem.
• Jak postępować w przypadku podwyższenia terenu, kiedy nastąpiło naruszenie stosunków wodnych, ale nie ma szkody i nie wiadomo, czy wydawać decyzję o przywróceniu do stanu poprzedniego
• Jak postępować w przypadku zalewania sąsiedzkiego spowodowanego: zabudowaniem otwartego rowu melioracyjnego biegnącego wzdłuż prywatnej działki przez sąsiada, który jednak twierdzi, że co prawda rów zabudował ale wprowadził rury; rozgraniczaniem działek, które spowodowało zmianę stanu wód; odprowadzaniem wód deszczowych na sąsiednie działki
• Problem związany ze spływającymi zabrudzonymi, zanieczyszczonymi wodami z jednej posesji, na drugą, które zagrażają ujęciu wody pitnej, np. studni sąsiada Prowadzenie postępowania / wydawanie decyzji dotyczących zmiany stosunków wodnych na gruntach - Wydawanie decyzji związanych z ustalaniem stosunków wodnych – cała procedura i uzasadnianie
• Omówienie casusów, np.: Według Pana X (zamieszkującego na danym terenie od kilku lat) jego sąsiad (budujący się w bieżącym roku na tym samym obszarze) nawiózł ziemię z budowy drogi na swoją działkę, podwyższając teren oraz powodując zmianę stosunków wodnych - zalewanie działki Pana X- jako dowód przedkłada fotografie - stan ogrodu i działki sprzed i po nawiezieniu ziemi. Powszechnie wiadomym jest, że działka Pana X położona jest na terenie narażonym na naturalne zalewanie również z innych kierunków (nieruchomości), obszar cechuje się podwyższonym poziomem wód gruntowych, z tendencją do podtopień. Zarzuty Pana X dotyczą z jednej strony nawiezienia przez Pana Y ziemi w ilości przekraczającej ustawowe 200 kg na m2 i podniesienia rzędnych terenu (niezgodnego z pozwolenia budowlanego), a z drugiej zalewania działki Pana X wodami opadowymi z działki Pana Y.

6. Urządzenia wodne i własność wód – omówienie problemów związanych z rowami melioracyjnymi od a do z. Kto za nie odpowiada?

• Rowy Skarbu Państwa nieujęte w ewidencji Wód Polskich. Rowy są zaniedbane. Czyją kompetencją jest wezwanie właścicieli gruntów przyległych do ich udrożnienia?
• Rów Skarbu Państwa w rzeczywistości nie istnieje. Właściciele przyległych nieruchomości wnioskują o jego odbudowę, ponieważ zalewane są ich nieruchomości. Kto jest zobowiązany do odbudowy rowu?
• Na podstawie pozwolenia wodnoprawnego gmina zobowiązana jest do konserwacji rowu na gruncie prywatnym w zakresie koszenia, odmulania i usuwania zatorów. Kto w takiej sytuacji odpowiada za usuwanie śmieci w rowie?
• Procedura wynikająca z art. 29 – własność wód i obowiązki właścicieli
• Zastosowanie prawa budowlanego w kierunku modernizacji, konserwacji cieków wodnych i urządzeń. Co jest wymagane, kiedy trzeba modernizować, kiedy nie?
• Do czyich kompetencji należy rozróżnianie urządzeń wodnych; co zrobić z 50. czy 60 letnimi urządzeniami wodnymi, znajdującymi się na terenach prywatnych – nikt ich nie konserwuje, łąki zarastają, leżą ugorem, urządzenia niszczeją, co można zrobić w takich sytuacjach, jak egzekwować należytą konserwację
• Kto obecnie odpowiada za udrożnienie rowów?
• Czy odprowadzanie deszczu do rowu wymaga pozwolenia wodnoprawnego?
• Rowy, które mają nieuregulowany stan prawny (stare kanały, rowy bez nazwy, nieujęte w wykazach katastralnych, niebędące melioracją szczegółową); kto powinien nimi zarządzać i dbać o ich należytą konserwację?
• Utrzymanie rowów melioracyjnych, drenowni, rozróżnianie urządzeń wodnych, konserwacja
• Jak rozwiązać problem nieczyszczonych/niedorżnych rowów?
• Co zrobić w przypadku, kiedy nie ma spółek wodnych? Kto powinien wykonywać czyszczenie rowów?
• Wody opadowe - Skierowanie wód opadowych z rynien budynku na sąsiednią działkę – co z tym robić
• Problemy związane z punktowym zalewaniem po ulewnych deszczach – ludzie nie pozwalają budować rowów na prywatnych posesjach i nie dają możliwości przeprowadzenia prac konserwacyjnych w przypadku rowów już istniejących, co powoduje zalewanie – jak sobie z tym radzić

7. Spółki wodne

• Jakie są zasady funkcjonowania spółek wodnych?
• Pomoc finansowa dla spółek wodnych na bieżące utrzymanie wód z gminy
• Jakie są zasady udzielania dotacji, tryb postępowania i sposób rozliczania?